កិច្ចសម្ភាសន៏កំណត់ត្រានៃការចងចាំ
ខ្មែរក្រហមបានធ្វើទុក្ខបុកម្នេញអ្នកចេះដឹងដូចជាវេជ្ជបណ្ឌិតមេធាវីនិងអតីតយោធានិងប៉ូលីសបច្ចុប្បន្ន។ ពលរដ្ឋគ្រីស្ទាន ពុទ្ធសាសនា មូស្លីម និងជនជាតិវៀតណាមត្រូវបានគេកំណត់គោលដៅយ៉ាងជាក់លាក់។ ទោះបីជាសាក្សីផ្ទាល់ភ្នែកជាច្រើនចំពោះអំពើប្រល័យពូជសាសន៍នៅកម្ពុជាបានទទួលមរណភាពក្តី ក៏សក្ខីកម្មទាំងនេះបង្ហាញពីសំឡេងរបស់មនុស្សចំពោះអំពើព្រៃផ្សៃរបស់ខ្មែរក្រហម។ បទសម្ភាសន៍ត្រូវបានធ្វើឡើងនៅទីក្រុងភ្នំពេញជាភាសាខ្មែរ។ ពួកគាត់ត្រូវបានថតនៅក្នុងវីដេអូក្នុងឆ្នាំ ២០១៩ ។ អ្នកសម្ភាសន៍មកពីក្រុមជនជាតិផ្សេងៗគ្នាដូចជាខ្មែរចាម វៀតណាម និងជនជាតិដើមភាគតិច។
ឈួក វន្នី (កើតឆ្នាំ ១៩៥៧) មកពីខេត្តកំពង់ចាម
"ដូចអ្នករស់នៅទីក្រុងទាំងអស់ដែរខ្មែរក្រហមបានបង្ខំខ្ញុំឱ្យចាកចេញពីរាជធានីភ្នំពេញក្នុងខែមេសាឆ្នាំ ១៩៧៥ ខ្ញុំបានឃើញសាកសពជាច្រើននៅតាមផ្លូវទៅជំរុំការងារ។ នៅទីនោះខ្ញុំបានរៀបការដោយបង្ខំនៅទីនោះខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាខ្ញុំស្ថិតនៅក្នុងរបបខ្មៅងងឹត។ គ្រប់ទីកន្លែងដែលខ្ញុំរត់ទៅខ្ញុំនឹងត្រូវស្លាប់” ។
"ដូចអ្នករស់នៅទីក្រុងទាំងអស់ដែរខ្មែរក្រហមបានបង្ខំខ្ញុំឱ្យចាកចេញពីរាជធានីភ្នំពេញក្នុងខែមេសាឆ្នាំ ១៩៧៥ ខ្ញុំបានឃើញសាកសពជាច្រើននៅតាមផ្លូវទៅជំរុំការងារ។ នៅទីនោះខ្ញុំបានរៀបការដោយបង្ខំនៅទីនោះខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាខ្ញុំស្ថិតនៅក្នុងរបបខ្មៅងងឹត។ គ្រប់ទីកន្លែងដែលខ្ញុំរត់ទៅខ្ញុំនឹងត្រូវស្លាប់” ។
អ៊ា គឹមស្រ៊ុន (កើតឆ្នាំ ១៩៥៥) មកពីខេត្តកណ្តាល៖
“ ខ្ញុំមានបងប្អូនបួននាក់; ពីរនាក់បានស្លាប់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហមព្រមទាំងឪពុកម្តាយ។ ខ្ញុំមិនដឹងថាត្រូវបរិយាយបង្ហាញពីភាពអត់ឃ្លានរបស់ខ្ញុំនៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមបែបណាទេ។ ខ្ញុំបានបួងសួងជារៀងរាល់ថ្ងៃ សង្ឃឹមថាខ្ញុំអាចទទួលបានអាហារបន្ថែម” ។
“ ខ្ញុំមានបងប្អូនបួននាក់; ពីរនាក់បានស្លាប់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហមព្រមទាំងឪពុកម្តាយ។ ខ្ញុំមិនដឹងថាត្រូវបរិយាយបង្ហាញពីភាពអត់ឃ្លានរបស់ខ្ញុំនៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមបែបណាទេ។ ខ្ញុំបានបួងសួងជារៀងរាល់ថ្ងៃ សង្ឃឹមថាខ្ញុំអាចទទួលបានអាហារបន្ថែម” ។
ខាំ នីវណ្ណ (កើតឆ្នាំ ១៩៦៣) មកពីខេត្តស្ទឹងត្រែង៖
“ ទាហានខ្មែរក្រហមបានផ្តួលរំលំ លន់ណុលនៅឆ្នាំ ១៩៧៥ ។ ពួកគេបានដណ្តើមយកទីក្រុងភ្នំពេញ និងជម្លៀសប្រជាជនរបស់ខ្លួន។ គ្រួសារត្រូវបានបែកបាក់។ ខ្មែរក្រហមស្អប់មនុស្សដែលមានការអប់រំឬអ្នករស់នៅទីក្រុង និងបានបានសម្លាប់ពួកគេ”
“ ទាហានខ្មែរក្រហមបានផ្តួលរំលំ លន់ណុលនៅឆ្នាំ ១៩៧៥ ។ ពួកគេបានដណ្តើមយកទីក្រុងភ្នំពេញ និងជម្លៀសប្រជាជនរបស់ខ្លួន។ គ្រួសារត្រូវបានបែកបាក់។ ខ្មែរក្រហមស្អប់មនុស្សដែលមានការអប់រំឬអ្នករស់នៅទីក្រុង និងបានបានសម្លាប់ពួកគេ”
ខាន់ សុផាន់ (កើតឆ្នាំ ១៩៦១) មកពីខេត្តស្ទឹងត្រែង៖
៖“ បងប្រុសច្បងរបស់ខ្ញុំគឺជាទាហានខ្មែរក្រហម។ តែនោះមិនបានជួយរារាំងការស្លាប់របស់ប្អូនស្រីខ្ញុំទេ។ ខ្ញុំបានឃើញពីរបៀបដែលឪពុកខ្ញុំត្រូវបានគេចងហើយយកទៅសម្លាប់។ នៅពេលនោះខ្ញុំដឹងថាគាត់នឹងមិនត្រលប់មកវិញទេ”
៖“ បងប្រុសច្បងរបស់ខ្ញុំគឺជាទាហានខ្មែរក្រហម។ តែនោះមិនបានជួយរារាំងការស្លាប់របស់ប្អូនស្រីខ្ញុំទេ។ ខ្ញុំបានឃើញពីរបៀបដែលឪពុកខ្ញុំត្រូវបានគេចងហើយយកទៅសម្លាប់។ នៅពេលនោះខ្ញុំដឹងថាគាត់នឹងមិនត្រលប់មកវិញទេ”
ស៊ុន ទូច (កើតឆ្នាំ ១៩៦៦) មកពីខេត្តតាកែវ៖
>“ បេះដូងខ្ញុំឆេះនៅពេលណាដែលខ្ញុំគិតអំពីរបបប៉ុលពត។ ខ្ញុំស្ទើរតែបាត់បង់គ្រួសារទាំងមូល។ ក្មួយស្រីនិងក្មួយប្រុសខ្ញុំត្រូវបានគេសម្លាប់ដូចជាសត្វធាតុ។ ពូខ្ញុំជាជនជាតិម៉ូស្លីម។ គាត់ត្រូវបានគេបង្អត់អាហាររហូតដល់ស្លាប់ដោយសារតែសាសនារបស់គាត់ "
>“ បេះដូងខ្ញុំឆេះនៅពេលណាដែលខ្ញុំគិតអំពីរបបប៉ុលពត។ ខ្ញុំស្ទើរតែបាត់បង់គ្រួសារទាំងមូល។ ក្មួយស្រីនិងក្មួយប្រុសខ្ញុំត្រូវបានគេសម្លាប់ដូចជាសត្វធាតុ។ ពូខ្ញុំជាជនជាតិម៉ូស្លីម។ គាត់ត្រូវបានគេបង្អត់អាហាររហូតដល់ស្លាប់ដោយសារតែសាសនារបស់គាត់ "
ប៊ីត លន់ (កើតនៅឆ្នាំ ១៩៥៣) មកពីខេត្តព្រៃវែង៖
“ ខ្ញុំត្រូវបានចាត់តាំងឱ្យទៅនៅ“ កងចល័ត” ។ យើងត្រូវសាងសង់បណ្តាញស្រោចស្រព និងទំនប់ទឹក ១០ ម៉ែត្រក្នុងមួយថ្ងៃ។ វាពិតជាពិបាកចិត្តណាស់។ នៅរដូវភ្លៀងយើងក៏ត្រូវធ្វើស្រែដែរ។ ប្រសិនបើយើងមិនបានបំពេញកូតារបស់យើងទេយើងនឹងបាត់ខ្លួនក្នុងរយៈពេលពីរទៅបីថ្ងៃទៀត” ។
“ ខ្ញុំត្រូវបានចាត់តាំងឱ្យទៅនៅ“ កងចល័ត” ។ យើងត្រូវសាងសង់បណ្តាញស្រោចស្រព និងទំនប់ទឹក ១០ ម៉ែត្រក្នុងមួយថ្ងៃ។ វាពិតជាពិបាកចិត្តណាស់។ នៅរដូវភ្លៀងយើងក៏ត្រូវធ្វើស្រែដែរ។ ប្រសិនបើយើងមិនបានបំពេញកូតារបស់យើងទេយើងនឹងបាត់ខ្លួនក្នុងរយៈពេលពីរទៅបីថ្ងៃទៀត” ។
ចាវ នី (កើតនៅឆ្នាំ ១៩៥៣) មកពីខេត្តមាត់ជ្រូក៖
"ពូខ្ញុំ និងបងប្អូនបានច្បាំងនៅក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលកម្ពុជា មុនការប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម។ ខ្ញុំបានធ្វើការយ៉ាងលំបាកនៅវាលស្រែ។ ខ្ញុំត្រូវលួចអាហារ ដើម្បីចិញ្ចឹមគ្រួសារខ្ញុំ។ គ្មានថ្នាំទេ។ មនុស្សនៅជុំវិញខ្ញុំបានបាត់ខ្លួនជារៀងរាល់ថ្ងៃ” ។
"ពូខ្ញុំ និងបងប្អូនបានច្បាំងនៅក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលកម្ពុជា មុនការប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម។ ខ្ញុំបានធ្វើការយ៉ាងលំបាកនៅវាលស្រែ។ ខ្ញុំត្រូវលួចអាហារ ដើម្បីចិញ្ចឹមគ្រួសារខ្ញុំ។ គ្មានថ្នាំទេ។ មនុស្សនៅជុំវិញខ្ញុំបានបាត់ខ្លួនជារៀងរាល់ថ្ងៃ” ។
ជៀប សយ (កើតឆ្នាំ ១៩៤៧) មកពីខេត្តកំពង់ឆ្នាំង៖
"ខ្ញុំបានរៀបការមានកូនពីរនាក់មុនរបបប៉ុលពត។ កូនទី ១ របស់ខ្ញុំបានស្លាប់ប្តីខ្ញុំបងប្រុសខ្ញុំនិងបងប្អូនស្រីបីនាក់ទៀតមិនបានរួចជីវិតទេ។ កុមារបានក្លាយជាទាហានកុមារ ពួកគេបានប្រឆាំងនឹងឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេ»។
"ខ្ញុំបានរៀបការមានកូនពីរនាក់មុនរបបប៉ុលពត។ កូនទី ១ របស់ខ្ញុំបានស្លាប់ប្តីខ្ញុំបងប្រុសខ្ញុំនិងបងប្អូនស្រីបីនាក់ទៀតមិនបានរួចជីវិតទេ។ កុមារបានក្លាយជាទាហានកុមារ ពួកគេបានប្រឆាំងនឹងឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេ»។
ចៀន សៅ (កើតឆ្នាំ ១៩៥៤) មកពីខេត្តកំពង់ឆ្នាំង៖
“ ខ្ញុំចងចាំអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំរបស់ខ្ញុំនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។ កម្មាភិបាលបានជ្រើសរើសប្រពន្ធឲ្យខ្ញុំ។ គូស្វាមីភរិយាចំនួន ៣០ គូបានរៀបការក្នុងយប់តែមួយ រួមទាំងបងប្រុសជីដូនមួយ និងមីងរបស់ខ្ញុំ។ ពួកគេមិនហៅវាថា“ អាពាហ៍ពិពាហ៍” ទេប៉ុន្តែជាពលីកម្ម” ។
“ ខ្ញុំចងចាំអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំរបស់ខ្ញុំនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។ កម្មាភិបាលបានជ្រើសរើសប្រពន្ធឲ្យខ្ញុំ។ គូស្វាមីភរិយាចំនួន ៣០ គូបានរៀបការក្នុងយប់តែមួយ រួមទាំងបងប្រុសជីដូនមួយ និងមីងរបស់ខ្ញុំ។ ពួកគេមិនហៅវាថា“ អាពាហ៍ពិពាហ៍” ទេប៉ុន្តែជាពលីកម្ម” ។
សុះម៉ាត់ (កើតឆ្នាំ ១៩៦៤) មកពីខេត្តត្បូងឃ្មុំ៖
"ខ្ញុំជាម្តាយមានកូន ១៣ នាក់។ បន្ទាប់មកកូនខ្ញុំ ៧ នាក់បានស្លាប់។ នៅក្នុងកងការងារ យើងត្រូវធ្វើការពីម៉ោង ៦ ព្រឹកដល់ម៉ោង ១១ យប់ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ មានបបរតែបន្តិចបន្តួច។ មនុស្សជាច្រើនបានស្លាប់ដោយគ្មានមូលហេតុ” ។
"ខ្ញុំជាម្តាយមានកូន ១៣ នាក់។ បន្ទាប់មកកូនខ្ញុំ ៧ នាក់បានស្លាប់។ នៅក្នុងកងការងារ យើងត្រូវធ្វើការពីម៉ោង ៦ ព្រឹកដល់ម៉ោង ១១ យប់ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ មានបបរតែបន្តិចបន្តួច។ មនុស្សជាច្រើនបានស្លាប់ដោយគ្មានមូលហេតុ” ។
អ៊ាមយ៉េន (កើតឆ្នាំ ១៩៦៨) មកពីខេត្តតាកែវ
"នៅក្នុងកងការងារ មនុស្សធំនិងកុមាររស់នៅដាច់ដោយឡែកពីគ្នាក្នុងរបបខ្មែរក្រហមខ្ញុំត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យទៅជួបឪពុកម្តាយខ្ញុំតែពីរបីដងប៉ុណ្ណោះ ខ្ញុំបានលួចអាហារហើយត្រូវគេធ្វើទារុណកម្ម។ នេះខ្ញុំមិនអាចដោះស្រាយការឈឺចាប់នេះបានទេ។ រាងកាយរបស់ខ្ញុំនៅមានស្លាកស្នាមដល់សព្វថ្ងៃ”
"នៅក្នុងកងការងារ មនុស្សធំនិងកុមាររស់នៅដាច់ដោយឡែកពីគ្នាក្នុងរបបខ្មែរក្រហមខ្ញុំត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យទៅជួបឪពុកម្តាយខ្ញុំតែពីរបីដងប៉ុណ្ណោះ ខ្ញុំបានលួចអាហារហើយត្រូវគេធ្វើទារុណកម្ម។ នេះខ្ញុំមិនអាចដោះស្រាយការឈឺចាប់នេះបានទេ។ រាងកាយរបស់ខ្ញុំនៅមានស្លាកស្នាមដល់សព្វថ្ងៃ”
អែល ផាស (កើតឆ្នាំ ១៩៦៦) មកពីខេត្តត្បូងឃ្មុំ៖
"ការទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់អាមេរិកបានបង្ខំប្រជាជនកម្ពុជាចេញពីភូមិរបស់ពួកគេ។ បន្ទាប់មកខ្មែរក្រហមបានៃម្លៀសប្រជាជនពីទីក្រុងហើយយើងត្រូវបានគេបញ្ជូនត្រឡប់ទៅជនបទវិញ។ ខ្ញុំកាត់សក់ខ្លី។ ខ្ញុំត្រូវបង្ខំអោយធ្វើការ និងលួចអាហារដើម្បីរស់” ។
"ការទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់អាមេរិកបានបង្ខំប្រជាជនកម្ពុជាចេញពីភូមិរបស់ពួកគេ។ បន្ទាប់មកខ្មែរក្រហមបានៃម្លៀសប្រជាជនពីទីក្រុងហើយយើងត្រូវបានគេបញ្ជូនត្រឡប់ទៅជនបទវិញ។ ខ្ញុំកាត់សក់ខ្លី។ ខ្ញុំត្រូវបង្ខំអោយធ្វើការ និងលួចអាហារដើម្បីរស់” ។
គង់ស៊ីណែត (កើតឆ្នាំ ១៩៦៨) មកពីខេត្តកំពង់ឆ្នាំង
ខ្ញុំបានស្នាក់នៅជាមួយជីដូនជីតារបស់ខ្ញុំដោយសារឪពុកម្តាយខ្ញុំធ្វើការឆ្ងាយពីផ្ទះ។ នៅពេលពួកគេត្រឡប់មកវិញឪពុកខ្ញុំត្រូវបានគេយកទៅសម្លាប់ចោល។ ខ្ញុំបានរត់ជាមួយម្តាយខ្ញុំ; យើងបានឃើញសាកសពជាច្រើនកំពុងធ្វើដំណើរទៅកាន់ទីសុវត្ថិភាព»។
ខ្ញុំបានស្នាក់នៅជាមួយជីដូនជីតារបស់ខ្ញុំដោយសារឪពុកម្តាយខ្ញុំធ្វើការឆ្ងាយពីផ្ទះ។ នៅពេលពួកគេត្រឡប់មកវិញឪពុកខ្ញុំត្រូវបានគេយកទៅសម្លាប់ចោល។ ខ្ញុំបានរត់ជាមួយម្តាយខ្ញុំ; យើងបានឃើញសាកសពជាច្រើនកំពុងធ្វើដំណើរទៅកាន់ទីសុវត្ថិភាព»។
មុយវួចលាង () មកពីខេត្តកណ្តាល
"ខ្ញុំបានរៀបការមុនពេលប៉ុលពតឡើងកាន់អំណាចខ្មែរក្រហមបានបង្ខំខ្ញុំឱ្យរៀបការម្តងទៀត។ យើងគ្មានបាយហូបទេដើម្បីរស់រានមានជីវិតពីការ បង្ខំឲ្យ ធ្វើការ ខ្ញុំហូបអ្វីដែលយើងរកបាន ឬលួចបើមានឱកាស។ យើងអាចត្រូវគេសម្លាប់ដោយសារសកម្មភាពទាំងនេះដោយងាយ” ។
"ខ្ញុំបានរៀបការមុនពេលប៉ុលពតឡើងកាន់អំណាចខ្មែរក្រហមបានបង្ខំខ្ញុំឱ្យរៀបការម្តងទៀត។ យើងគ្មានបាយហូបទេដើម្បីរស់រានមានជីវិតពីការ បង្ខំឲ្យ ធ្វើការ ខ្ញុំហូបអ្វីដែលយើងរកបាន ឬលួចបើមានឱកាស។ យើងអាចត្រូវគេសម្លាប់ដោយសារសកម្មភាពទាំងនេះដោយងាយ” ។
ពៅលីម () មកពីខេត្តកណ្តាល)៖
“ ខ្មែរក្រហមស្អប់យើងជនជាតិចាម (មូស្លីម) ។ ទាហានកាត់សក់ខ្ញុំដោយប្រើម៉ាស៊ីនកាត់សាច់។ យើងមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យយំទេទោះបីយើងត្រូវគេរំលោភបំពានក៏ដោយ។ យើងត្រូវគេស្រែកហើយធ្វើបាបជាងឆ្កែទៅទៀត”
“ ខ្មែរក្រហមស្អប់យើងជនជាតិចាម (មូស្លីម) ។ ទាហានកាត់សក់ខ្ញុំដោយប្រើម៉ាស៊ីនកាត់សាច់។ យើងមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យយំទេទោះបីយើងត្រូវគេរំលោភបំពានក៏ដោយ។ យើងត្រូវគេស្រែកហើយធ្វើបាបជាងឆ្កែទៅទៀត”
ហុងសាវ៉ាត (កើតឆ្នាំ ១៩៦៥) មកពីខេត្តកណ្តាល
“ ឪពុកខ្ញុំជាជនជាតិដើមភាគតិចព្នងដែលគាំទ្រប៉ុលពត។ ខ្មែរក្រហមបានបង្រៀនយើងពីរបៀបសម្លាប់“ សត្រូវរបស់អង្គការ” ។ បើខ្ញុំមិនសម្លាប់អ្នកផ្សេងទេគេនឹងសម្លាប់ខ្ញុំហើយ” ។
“ ឪពុកខ្ញុំជាជនជាតិដើមភាគតិចព្នងដែលគាំទ្រប៉ុលពត។ ខ្មែរក្រហមបានបង្រៀនយើងពីរបៀបសម្លាប់“ សត្រូវរបស់អង្គការ” ។ បើខ្ញុំមិនសម្លាប់អ្នកផ្សេងទេគេនឹងសម្លាប់ខ្ញុំហើយ” ។
ខៀវ សារ៉ាត់ (កើតឆ្នាំ ១៩៥៣) មកពីខេត្តកណ្តាល
ខ្ញុំបានច្បាំងនៅក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលពីឆ្នាំ ១៩៧៣ ។ នៅពេលដែលខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាច យើងបានជួបសុបិន្តអាក្រក់។ ទោះបីជាខ្ញុំឈឺធ្ងន់ក៏ដោយ ក៏ខិតខំធ្វើការឪពុកខ្ញុំស្លាប់ដោយសារអត់អាហារ។ មនុស្សជាច្រើននៅជុំវិញយើងបានស្លាប់” ។
ខ្ញុំបានច្បាំងនៅក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលពីឆ្នាំ ១៩៧៣ ។ នៅពេលដែលខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាច យើងបានជួបសុបិន្តអាក្រក់។ ទោះបីជាខ្ញុំឈឺធ្ងន់ក៏ដោយ ក៏ខិតខំធ្វើការឪពុកខ្ញុំស្លាប់ដោយសារអត់អាហារ។ មនុស្សជាច្រើននៅជុំវិញយើងបានស្លាប់” ។
គង់ គិមសាន (កើតឆ្នាំ ១៩៥០) មកពីខេត្តក្រុច
"នៅពេលដែលខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាចគ្រប់គ្នាត្រូវបានគេបង្ខំឱ្យធ្វើការនៅវាលស្រែ។ ខ្ញុំបានបែកពីម្តាយខ្ញុំ។ ខ្ញុំបានក្លាយជាទាហានខ្មែរក្រហម។ ខ្ញុំពាក់ឯកសណ្ឋានរបស់ខ្ញុំរហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៧៩” ។
"នៅពេលដែលខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាចគ្រប់គ្នាត្រូវបានគេបង្ខំឱ្យធ្វើការនៅវាលស្រែ។ ខ្ញុំបានបែកពីម្តាយខ្ញុំ។ ខ្ញុំបានក្លាយជាទាហានខ្មែរក្រហម។ ខ្ញុំពាក់ឯកសណ្ឋានរបស់ខ្ញុំរហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៧៩” ។
លី សារិទ្ធ (កើតឆ្នាំ ១៩៥៥) មកពីខេត្តកំពង់ចាម ៖
“ ឪពុករបស់ខ្ញុំត្រូវបានគេសន្មតថាជាជនជាតិវៀតណាម។ ខ្ញុំមិនបាន លឺអ្វីឡើយក្រៅពី ការដែលទាហានខ្មែរក្រហមបានយកគាត់ទៅធ្វើជាអ្នកអប់រំ។ ខ្ញុំមានអាហារតិចតួចពីរពេលក្នុងមួយថ្ងៃខណៈពេលដែលខ្ញុំកំពុងធ្វើការយ៉ាងខ្លាំងដើម្បីសាងសង់ទំនប់នេះ។ មិនមានព្រះសង្ឃឬវត្តអារាមនោះទេ។ យើងត្រូវប្រឹងប្រែងធ្វើការបើមិនដូច្នេះទេយើងនឹងត្រូវគេសម្លាប់។ ខ្ញុំបានបាត់បង់ជីតារបស់ខ្ញុំ។
“ ឪពុករបស់ខ្ញុំត្រូវបានគេសន្មតថាជាជនជាតិវៀតណាម។ ខ្ញុំមិនបាន លឺអ្វីឡើយក្រៅពី ការដែលទាហានខ្មែរក្រហមបានយកគាត់ទៅធ្វើជាអ្នកអប់រំ។ ខ្ញុំមានអាហារតិចតួចពីរពេលក្នុងមួយថ្ងៃខណៈពេលដែលខ្ញុំកំពុងធ្វើការយ៉ាងខ្លាំងដើម្បីសាងសង់ទំនប់នេះ។ មិនមានព្រះសង្ឃឬវត្តអារាមនោះទេ។ យើងត្រូវប្រឹងប្រែងធ្វើការបើមិនដូច្នេះទេយើងនឹងត្រូវគេសម្លាប់។ ខ្ញុំបានបាត់បង់ជីតារបស់ខ្ញុំ។
លោកសុំ ប៊ុនឈឿន(កើតឆ្នាំ ១៩៥៣) មកពីខេត្តកំពង់ឆ្នាំង៖
“ ខ្ញុំធ្វើការចាប់ពីម៉ោង ៦៖៣០ ព្រឹកដល់ ១១ ព្រឹក រួចត្រឡប់ទៅធ្វើការម្តងទៀតរហូតដល់ម៉ោង ៥ ល្ងាច។ ក្រោយមកខ្ញុំចាប់ផ្តើមធ្វើការម្តងទៀតចាប់ពីម៉ោង ៦ ល្ងាចរហូតដល់ម៉ោង ១០ យប់។ ខ្ញុំមានតែបបរតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។ គ្រួសារបងប្អូនប្រុសរបស់ខ្ញុំទាំងពីរត្រូវបានសម្លាប់។
“ ខ្ញុំធ្វើការចាប់ពីម៉ោង ៦៖៣០ ព្រឹកដល់ ១១ ព្រឹក រួចត្រឡប់ទៅធ្វើការម្តងទៀតរហូតដល់ម៉ោង ៥ ល្ងាច។ ក្រោយមកខ្ញុំចាប់ផ្តើមធ្វើការម្តងទៀតចាប់ពីម៉ោង ៦ ល្ងាចរហូតដល់ម៉ោង ១០ យប់។ ខ្ញុំមានតែបបរតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។ គ្រួសារបងប្អូនប្រុសរបស់ខ្ញុំទាំងពីរត្រូវបានសម្លាប់។
ឈុំ អឿន () ខេត្តកំពង់ធំ។
“ ឪពុកខ្ញុំ និងខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយចលនាកុម្មុយនិស្តនៅឆ្នាំ ១៩៦៩ ។ ខ្មែរក្រហមបានសន្យាថានឹងមានភាពរុងរឿង និងសមភាពដល់ពួកយើងជាកសិករធម្មតា។ ខ្ញុំបានបែកគ្នាពីប្តីខ្ញុំ។ខ្ញុំស្ទើរតែគ្មានអាហារដើម្បីចិញ្ចឹមកូនខ្ញុំ។ នៅពេលយួនចូលមកដល់យើងបានភៀសខ្លួនទៅប្រទេសថៃ។
“ ឪពុកខ្ញុំ និងខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយចលនាកុម្មុយនិស្តនៅឆ្នាំ ១៩៦៩ ។ ខ្មែរក្រហមបានសន្យាថានឹងមានភាពរុងរឿង និងសមភាពដល់ពួកយើងជាកសិករធម្មតា។ ខ្ញុំបានបែកគ្នាពីប្តីខ្ញុំ។ខ្ញុំស្ទើរតែគ្មានអាហារដើម្បីចិញ្ចឹមកូនខ្ញុំ។ នៅពេលយួនចូលមកដល់យើងបានភៀសខ្លួនទៅប្រទេសថៃ។
ម៉ែនសារឿន (កើតឆ្នាំ ១៩៣៥)៖
"ខ្ញុំមានបងប្រុស ៤ នាក់ និងបងស្រី ៤ នាក់។ បងប្រុសរបស់ខ្ញុំគឺជាទាហានខ្មែរក្រហម។ តែវាមិនបានជួយគ្រួសារខ្ញុំទេ សាច់ញាតិខ្ញុំស្ទើរតែទាំងអស់បានស្លាប់។ ខ្ញុំត្រូវធ្វើការ ពិបាករាល់ថ្ងៃដោយគ្មានអាហារគ្រប់គ្រាន់។ កូនរបស់ខ្ញុំមិនអាចទៅសាលារៀនបានទេ ពួកគេត្រូវធ្វើការនៅកងកុមារ” ។
"ខ្ញុំមានបងប្រុស ៤ នាក់ និងបងស្រី ៤ នាក់។ បងប្រុសរបស់ខ្ញុំគឺជាទាហានខ្មែរក្រហម។ តែវាមិនបានជួយគ្រួសារខ្ញុំទេ សាច់ញាតិខ្ញុំស្ទើរតែទាំងអស់បានស្លាប់។ ខ្ញុំត្រូវធ្វើការ ពិបាករាល់ថ្ងៃដោយគ្មានអាហារគ្រប់គ្រាន់។ កូនរបស់ខ្ញុំមិនអាចទៅសាលារៀនបានទេ ពួកគេត្រូវធ្វើការនៅកងកុមារ” ។
ខូវហ៊ី (កើតឆ្នាំ ១៩៥៣)៖
"ខ្ញុំបានឈប់រៀនដោយសារសង្គ្រាមស៊ីវិល។ ឪពុកម្តាយខ្ញុំជាកសិករ ប៉ុន្តែខ្ញុំបានក្លាយជាទាហាន។ ខ្ញុំបានតស៊ូជាមួយខ្មែរក្រហមយ៉ាងខ្លាំងប្រឆាំងនឹងការឈ្លានពានរបស់វៀតណាមនៅទីបំផុត យើងបានចាញ់ហើយខ្ញុំបានបាត់បង់ជើងម្ងាង” ។
"ខ្ញុំបានឈប់រៀនដោយសារសង្គ្រាមស៊ីវិល។ ឪពុកម្តាយខ្ញុំជាកសិករ ប៉ុន្តែខ្ញុំបានក្លាយជាទាហាន។ ខ្ញុំបានតស៊ូជាមួយខ្មែរក្រហមយ៉ាងខ្លាំងប្រឆាំងនឹងការឈ្លានពានរបស់វៀតណាមនៅទីបំផុត យើងបានចាញ់ហើយខ្ញុំបានបាត់បង់ជើងម្ងាង” ។
ង៉ែតផានី () មកពីខេត្តកំពត)៖
"កាលខ្ញុំនៅក្មេងខ្ញុំបានរស់នៅជាមួយឪពុកម្តាយខ្ញុំ។ ក្នុងសម័យសម្តេចសីហនុយើងក្រណាស់ខ្ញុំត្រូវឈប់រៀនដើម្បីជួយឪពុកម្តាយខ្ញុំ។ នៅពេលដែលឧត្តមសេនីយ៍លន់នល់ឡើងកាន់អំណាចសង្គ្រាមស៊ីវិលកាន់តែខ្លាំងឡើងឪពុកម្តាយរបស់ខ្ញុំបានភៀសខ្លួនទៅព្រៃដើម្បីចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហម” ។
"កាលខ្ញុំនៅក្មេងខ្ញុំបានរស់នៅជាមួយឪពុកម្តាយខ្ញុំ។ ក្នុងសម័យសម្តេចសីហនុយើងក្រណាស់ខ្ញុំត្រូវឈប់រៀនដើម្បីជួយឪពុកម្តាយខ្ញុំ។ នៅពេលដែលឧត្តមសេនីយ៍លន់នល់ឡើងកាន់អំណាចសង្គ្រាមស៊ីវិលកាន់តែខ្លាំងឡើងឪពុកម្តាយរបស់ខ្ញុំបានភៀសខ្លួនទៅព្រៃដើម្បីចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហម” ។
រស់ភឿង () មកពីខេត្តកណ្តាល)
ខ្ញុំបានរៀនរហូតដល់ថ្នាក់ទី ៤ ខ្ញុំត្រូវបានបង្គាប់អោយចូលក្នុងជួរយោធាហើយបានបែកគ្នាពីឪពុកម្តាយខ្ញុំ។ ខ្ញុំមិនដែលឃើញពួកគាត់ទៀតទេ។ ក្នុងកំឡុងពេលប្រយុទ្ធគ្នាខ្ញុំបានរងរបួសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ សំណាងណាស់ដែលនៅមានជីវិត។ មានសមមិត្តជាច្រើនទៀតត្រូវបានសម្លាប់” ។
ខ្ញុំបានរៀនរហូតដល់ថ្នាក់ទី ៤ ខ្ញុំត្រូវបានបង្គាប់អោយចូលក្នុងជួរយោធាហើយបានបែកគ្នាពីឪពុកម្តាយខ្ញុំ។ ខ្ញុំមិនដែលឃើញពួកគាត់ទៀតទេ។ ក្នុងកំឡុងពេលប្រយុទ្ធគ្នាខ្ញុំបានរងរបួសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ សំណាងណាស់ដែលនៅមានជីវិត។ មានសមមិត្តជាច្រើនទៀតត្រូវបានសម្លាប់” ។
(អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបប៉ុលពតនៅខេត្តមណ្ឌលគិរី)
ជនរងគ្រោះទី ១៖ កាលខ្ញុំនៅក្មេង កម្ពុជាត្រូវបានគេទម្លាក់គ្រាប់បែក។ ប្រជាជនព្រួយបារម្ភថាពួកគេអាចស្លាប់។ ខ្មែរក្រហមបានមកដល់ហើយបានជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុង។ មនុស្សជាច្រើនអត់អាហាររហូតដល់ស្លាប់។ យើងបានធ្វើការជារៀងរាល់ថ្ងៃដោយគ្មានសម្រាក។
ជនរងគ្រោះទី ១៖ កាលខ្ញុំនៅក្មេង កម្ពុជាត្រូវបានគេទម្លាក់គ្រាប់បែក។ ប្រជាជនព្រួយបារម្ភថាពួកគេអាចស្លាប់។ ខ្មែរក្រហមបានមកដល់ហើយបានជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុង។ មនុស្សជាច្រើនអត់អាហាររហូតដល់ស្លាប់។ យើងបានធ្វើការជារៀងរាល់ថ្ងៃដោយគ្មានសម្រាក។
(អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបប៉ុលពតនៅខេត្តរតនគិរី)
យ៉េន ដុល (កើតឆ្នាំ ១៩៤៣) មកពីខេត្តតាកែវ
"ខ្ញុំមកពីគ្រួសារក្រីក្រ។ កុមារភាពរបស់ខ្ញុំមានការលំបាកខ្លាំង។ ខ្ញុំស្ទើរតែគ្មានការអប់រំ។ ខ្ញុំទើបតែបញ្ចប់ថ្នាក់ទី ១ នៅសាលាបន្ទាប់មកខ្ញុំស្ម័គ្រចិត្តចូលរួមជាមួយខ្មែរ ចលនាក្រហមខ្ញុំមានបងប្អូន ៥ នាក់ប៉ុន្តែពួកគេទាំងអស់ត្រូវបានសម្លាប់” ។
"ខ្ញុំមកពីគ្រួសារក្រីក្រ។ កុមារភាពរបស់ខ្ញុំមានការលំបាកខ្លាំង។ ខ្ញុំស្ទើរតែគ្មានការអប់រំ។ ខ្ញុំទើបតែបញ្ចប់ថ្នាក់ទី ១ នៅសាលាបន្ទាប់មកខ្ញុំស្ម័គ្រចិត្តចូលរួមជាមួយខ្មែរ ចលនាក្រហមខ្ញុំមានបងប្អូន ៥ នាក់ប៉ុន្តែពួកគេទាំងអស់ត្រូវបានសម្លាប់” ។
យិន សុផាត () ៖
"ក្នុងកំឡុងពេលសង្គ្រាមស៊ីវិលខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហម។ ទោះបីជាខ្ញុំជាស្ត្រីក៏ដោយយើងត្រូវធ្វើការយ៉ាងខ្លាំង។ នៅពេលដែលយួនចូលមកខ្ញុំបានភៀសខ្លួនទៅព្រៃជាមួយមិត្តខ្ញុំ។ យើងឈឺធ្ងន់ ហើយឃ្លានខ្លាំង។ ទីបំផុតកាកបាទក្រហមបានជួយយើងចូលទៅប្រទេសថៃ។ នៅក្នុងជំរុំជនភៀសខ្លួនមានអាហារនិងថ្នាំពេទ្យ” ។
"ក្នុងកំឡុងពេលសង្គ្រាមស៊ីវិលខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហម។ ទោះបីជាខ្ញុំជាស្ត្រីក៏ដោយយើងត្រូវធ្វើការយ៉ាងខ្លាំង។ នៅពេលដែលយួនចូលមកខ្ញុំបានភៀសខ្លួនទៅព្រៃជាមួយមិត្តខ្ញុំ។ យើងឈឺធ្ងន់ ហើយឃ្លានខ្លាំង។ ទីបំផុតកាកបាទក្រហមបានជួយយើងចូលទៅប្រទេសថៃ។ នៅក្នុងជំរុំជនភៀសខ្លួនមានអាហារនិងថ្នាំពេទ្យ” ។
ហុងហឿន () ពី៖
"ពេលខ្ញុំនៅក្មេងម្តាយខ្ញុំស្លាប់ខ្ញុំបានរស់នៅជាមួយឪពុកខ្ញុំគាត់បានអោយខ្ញុំមានប្តីទោះបីខ្ញុំនៅក្មេងក៏ដោយ។ នៅឆ្នាំ ១៩៧០-១៩៧២ គ្រួសារខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយ ចលនាខ្មែរក្រហម។ នៅពេលដែលយួនចូលមកក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៩ យើងបានភៀសខ្លួនទៅក្នុងព្រៃ ប្តីខ្ញុំនិងកូនខ្ញុំទាំងអស់បានស្លាប់។
"ពេលខ្ញុំនៅក្មេងម្តាយខ្ញុំស្លាប់ខ្ញុំបានរស់នៅជាមួយឪពុកខ្ញុំគាត់បានអោយខ្ញុំមានប្តីទោះបីខ្ញុំនៅក្មេងក៏ដោយ។ នៅឆ្នាំ ១៩៧០-១៩៧២ គ្រួសារខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយ ចលនាខ្មែរក្រហម។ នៅពេលដែលយួនចូលមកក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៩ យើងបានភៀសខ្លួនទៅក្នុងព្រៃ ប្តីខ្ញុំនិងកូនខ្ញុំទាំងអស់បានស្លាប់។
អ៊ុយ គីមលី () មកពីកោះកុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង)៖
"ខ្ញុំជានិស្សិតរហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៦៧ បន្ទាប់មកខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហម។ នៅពេលនេះខ្មែរក្រហមនិងកុម្មុយនិស្តយួននៅតែជាសម្ព័ន្ធមិត្ត។ គ្រូពេទ្យវៀតកុងបានបង្រៀនខ្ញុំឲ្យក្លាយជាគ្រូពេទ្យ” ។
"ខ្ញុំជានិស្សិតរហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៦៧ បន្ទាប់មកខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហម។ នៅពេលនេះខ្មែរក្រហមនិងកុម្មុយនិស្តយួននៅតែជាសម្ព័ន្ធមិត្ត។ គ្រូពេទ្យវៀតកុងបានបង្រៀនខ្ញុំឲ្យក្លាយជាគ្រូពេទ្យ” ។
អ៉ឹត ប៊ុនរឿន () មកពីខេត្តរតនគីរី)៖
"គ្រួសារខ្ញុំក្រណាស់យើងមិនមានសត្វគោក្របីទេ។ ខ្ញុំមិនអាចជួយពួកគេរកប្រាក់បានទេព្រោះខ្ញុំនៅក្មេងពេក។ នៅសម័យខ្មែរក្រហម បង្ខំយើងឱ្យទៅទីជនបទ។ ពួកគេបានឱ្យខ្ញុំធ្វើការយ៉ាងលំបាកដែលខ្ញុំបានភៀសខ្លួនទៅព្រៃ” ។
"គ្រួសារខ្ញុំក្រណាស់យើងមិនមានសត្វគោក្របីទេ។ ខ្ញុំមិនអាចជួយពួកគេរកប្រាក់បានទេព្រោះខ្ញុំនៅក្មេងពេក។ នៅសម័យខ្មែរក្រហម បង្ខំយើងឱ្យទៅទីជនបទ។ ពួកគេបានឱ្យខ្ញុំធ្វើការយ៉ាងលំបាកដែលខ្ញុំបានភៀសខ្លួនទៅព្រៃ” ។
ព្រាប សារី (កើតឆ្នាំ ១៩៥០) មកពីខេត្តកំពត
"ខ្ញុំជាសិស្សពូកែកាលពីខ្ញុំនៅក្មេង។ ខ្ញុំធ្លាប់រស់នៅក្នុងព្រះវិហារដោយទទួលបានការអប់រំពីព្រះសង្ឃក្រោយមកខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយចលនាខ្មែរក្រហមនិង ខ្ញុំបានធ្វើការឱ្យមេស្រុកខ្មែរក្រហម។ ខ្ញុំបានក្លាយជាមេបញ្ជាការ។ នេះជារបៀបដែលខ្ញុំបានរួចជីវិត” ។
"ខ្ញុំជាសិស្សពូកែកាលពីខ្ញុំនៅក្មេង។ ខ្ញុំធ្លាប់រស់នៅក្នុងព្រះវិហារដោយទទួលបានការអប់រំពីព្រះសង្ឃក្រោយមកខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយចលនាខ្មែរក្រហមនិង ខ្ញុំបានធ្វើការឱ្យមេស្រុកខ្មែរក្រហម។ ខ្ញុំបានក្លាយជាមេបញ្ជាការ។ នេះជារបៀបដែលខ្ញុំបានរួចជីវិត” ។
ជូ សារុន (កើតឆ្នាំ ១៩៤៥) មកពីខេត្តកំពង់ធំ៖
"ខ្ញុំបានសិក្សាភាសាបារាំងតាំងពីខ្ញុំនៅក្មេង។ បន្ទាប់ពីខ្ញុំត្រូវបានគេជម្លៀសចេញពីទីក្រុងខ្មែរក្រហមបានផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលពិសេសដល់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំបានរៀនពីរបៀបធ្វើ ថ្នាំពេទ្យ។ នៅឆ្នាំ ១៩៧៩ ខ្ញុំបានតស៊ូជាមួយបងប្រុសខ្ញុំ។ គាត់ត្រូវគេសម្លាប់” ។
"ខ្ញុំបានសិក្សាភាសាបារាំងតាំងពីខ្ញុំនៅក្មេង។ បន្ទាប់ពីខ្ញុំត្រូវបានគេជម្លៀសចេញពីទីក្រុងខ្មែរក្រហមបានផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលពិសេសដល់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំបានរៀនពីរបៀបធ្វើ ថ្នាំពេទ្យ។ នៅឆ្នាំ ១៩៧៩ ខ្ញុំបានតស៊ូជាមួយបងប្រុសខ្ញុំ។ គាត់ត្រូវគេសម្លាប់” ។
ណង សារឹម មកពីខេត្តកំពង់ស្ពឺ៖
"ឪពុកខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហមព្រោះគាត់ជាឧក្រិដ្ឋជនដែលគេតាមចាប់ខ្លួន។ ប្រាក់រង្វាន់ ២៥០០ រៀលបើចាប់គាត់បាន។ ដំបូងខ្ញុំមិនចង់ក្លាយជាទាហានក្រហមទេ ព្រោះខ្ញុំជាក្មេងស្រីប៉ុន្តែបន្ទាប់មកខ្ញុំបានផ្លាស់ប្តូរចិត្ត។
"ឪពុកខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហមព្រោះគាត់ជាឧក្រិដ្ឋជនដែលគេតាមចាប់ខ្លួន។ ប្រាក់រង្វាន់ ២៥០០ រៀលបើចាប់គាត់បាន។ ដំបូងខ្ញុំមិនចង់ក្លាយជាទាហានក្រហមទេ ព្រោះខ្ញុំជាក្មេងស្រីប៉ុន្តែបន្ទាប់មកខ្ញុំបានផ្លាស់ប្តូរចិត្ត។
ជុំ វន (កើតឆ្នាំ ១៩៥៤) មកពីខេត្តកំពត
"ឪពុកខ្ញុំស្លាប់តាំងពីខ្ញុំនៅក្មេង។ ខ្ញុំបានជួយម្តាយខ្ញុំធ្វើស្រែ។ វាគឺជាពេលដែលសហរដ្ឋអាមេរិកចាប់ផ្តើមបំផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅកម្ពុជាដោយសម្ងាត់។ ខ្ញុំបានសំរេចចិត្ត ចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហមក្នុងនាមជាទាហាន។ ជាមធ្យម ៥០-៦០ នាក់នៃសមមិត្តរបស់ខ្ញុំបានស្លាប់ក្នុងមួយថ្ងៃនៅក្នុងការប្រយុទ្ធគ្នា” ។
"ឪពុកខ្ញុំស្លាប់តាំងពីខ្ញុំនៅក្មេង។ ខ្ញុំបានជួយម្តាយខ្ញុំធ្វើស្រែ។ វាគឺជាពេលដែលសហរដ្ឋអាមេរិកចាប់ផ្តើមបំផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅកម្ពុជាដោយសម្ងាត់។ ខ្ញុំបានសំរេចចិត្ត ចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហមក្នុងនាមជាទាហាន។ ជាមធ្យម ៥០-៦០ នាក់នៃសមមិត្តរបស់ខ្ញុំបានស្លាប់ក្នុងមួយថ្ងៃនៅក្នុងការប្រយុទ្ធគ្នា” ។
ឡុងកេត (កើតឆ្នាំ ១៩៣៧) ពី៖
"ខ្ញុំបានក្លាយជាព្រះសង្ឃក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៩ ក្នុងកំឡុងសង្គ្រាមស៊ីវិលខ្ញុំបានឃើញការឈឺចាប់និងការស្លាប់ជាច្រើន។ ខ្ញុំបានសឹក ហើយបានចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហម .. អាវុធរបស់យើង រថក្រោះនិងគ្រាប់រំសេវត្រូវបាននាំចូលពីប្រទេសចិន។ នៅពេលវៀតណាមចូលមកខ្ញុំបានរត់គេចខ្លួន” ។
"ខ្ញុំបានក្លាយជាព្រះសង្ឃក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៩ ក្នុងកំឡុងសង្គ្រាមស៊ីវិលខ្ញុំបានឃើញការឈឺចាប់និងការស្លាប់ជាច្រើន។ ខ្ញុំបានសឹក ហើយបានចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហម .. អាវុធរបស់យើង រថក្រោះនិងគ្រាប់រំសេវត្រូវបាននាំចូលពីប្រទេសចិន។ នៅពេលវៀតណាមចូលមកខ្ញុំបានរត់គេចខ្លួន” ។
ជិន រួន (កើតឆ្នាំ ១៩៤៩) មកពីខេត្តក្រចេះ
“ ទាំងឪពុកម្តាយខ្ញុំទាំងពីរបានស្លាប់។ ក្នុងនាមជាក្មេងកំព្រាខ្ញុំបានចូលរួមក្នុងការតស៊ូព្រោះខ្ញុំគិតថាវានឹងផ្តល់គោលបំណងជីវិតរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំបានជួបប្រទះការវាយឆ្មក់ជាច្រើននិងបានរងរបួសជាច្រើនដង។ ទោះយ៉ាងណាខ្ញុំមិនបោះបង់ការប្រយុទ្ធទេរហូតដល់ការបរាជ័យបស់ខ្មែរក្រហមនៅឆ្នាំ ១៩៧៩” ។
“ ទាំងឪពុកម្តាយខ្ញុំទាំងពីរបានស្លាប់។ ក្នុងនាមជាក្មេងកំព្រាខ្ញុំបានចូលរួមក្នុងការតស៊ូព្រោះខ្ញុំគិតថាវានឹងផ្តល់គោលបំណងជីវិតរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំបានជួបប្រទះការវាយឆ្មក់ជាច្រើននិងបានរងរបួសជាច្រើនដង។ ទោះយ៉ាងណាខ្ញុំមិនបោះបង់ការប្រយុទ្ធទេរហូតដល់ការបរាជ័យបស់ខ្មែរក្រហមនៅឆ្នាំ ១៩៧៩” ។
ឌីជេ ស្តី () ពី
"ខ្ញុំជាអ្នកសំដែងកុមារខ្មែរក្រហមច្រៀងចំរៀងឃោសនាក្នុងពិធីផ្សេងៗ។ ក្នុងទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ ខ្ញុំបានរៀនភាសារុស្ស៊ីដំបូងបន្ទាប់មកភាសាអង់គ្លេសខ្ញុំបានក្លាយជាអ្នករ៉េបដំបូងគេនៅកម្ពុជាដែលបានអប់រំមនុស្សជំនាន់ថ្មីអំពីខ្មែរក្រហម និងកេរដំណែលរបស់ពួកគេ” ។
"ខ្ញុំជាអ្នកសំដែងកុមារខ្មែរក្រហមច្រៀងចំរៀងឃោសនាក្នុងពិធីផ្សេងៗ។ ក្នុងទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ ខ្ញុំបានរៀនភាសារុស្ស៊ីដំបូងបន្ទាប់មកភាសាអង់គ្លេសខ្ញុំបានក្លាយជាអ្នករ៉េបដំបូងគេនៅកម្ពុជាដែលបានអប់រំមនុស្សជំនាន់ថ្មីអំពីខ្មែរក្រហម និងកេរដំណែលរបស់ពួកគេ” ។
សិល្បករខ្មែរនិយាយ
ជុំម៉ី () ពី៖
"ខ្ញុំគឺជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមមនុស្សប្រាំពីរនាក់ដែលនៅរស់រានមានជីវិតពីការជាប់ឃុំឃាំងក្នុងរបបខ្មែរក្រហមនៅក្នុងជំរំស -២១ ទួលស្លែងដែលអ្នកទោស ២០.០០០ នាក់ដែលភាគច្រើនជាជនជាតិខ្មែរត្រូវបានបញ្ជូនទៅប្រហារជីវិត។ ជាអតីតមេកានិចធ្វើការនៅភ្នំពេញ ខ្ញុំត្រូវបានគេនាំទៅពន្ធនាគារនៅថ្ងៃទី ២៨ ខែតុលាឆ្នាំ ១៩៧៨។ អស់រយៈពេល ១២ ថ្ងៃខ្ញុំត្រូវបានគេធ្វើទារុណកម្មព្រោះអ្នកសួរចម្លើយព្យាយាមធ្វើឱ្យខ្ញុំសារភាពថាបានធ្វើចារកម្មឱ្យអាមេរិក និងរុស្ស៊ី” ។
"ខ្ញុំគឺជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមមនុស្សប្រាំពីរនាក់ដែលនៅរស់រានមានជីវិតពីការជាប់ឃុំឃាំងក្នុងរបបខ្មែរក្រហមនៅក្នុងជំរំស -២១ ទួលស្លែងដែលអ្នកទោស ២០.០០០ នាក់ដែលភាគច្រើនជាជនជាតិខ្មែរត្រូវបានបញ្ជូនទៅប្រហារជីវិត។ ជាអតីតមេកានិចធ្វើការនៅភ្នំពេញ ខ្ញុំត្រូវបានគេនាំទៅពន្ធនាគារនៅថ្ងៃទី ២៨ ខែតុលាឆ្នាំ ១៩៧៨។ អស់រយៈពេល ១២ ថ្ងៃខ្ញុំត្រូវបានគេធ្វើទារុណកម្មព្រោះអ្នកសួរចម្លើយព្យាយាមធ្វើឱ្យខ្ញុំសារភាពថាបានធ្វើចារកម្មឱ្យអាមេរិក និងរុស្ស៊ី” ។
VIRTUAL MEMORIAL INTERVIEWS
ខ្មែរក្រហមបានធ្វើទុក្ខបុកម្នេញអ្នកចេះដឹងដូចជាវេជ្ជបណ្ឌិតមេធាវីនិងអតីតយោធានិងប៉ូលីសបច្ចុប្បន្ន។ ពលរដ្ឋគ្រីស្ទាន ពុទ្ធសាសនា មូស្លីម និងជនជាតិវៀតណាមត្រូវបានគេកំណត់គោលដៅយ៉ាងជាក់លាក់។ ទោះបីជាសាក្សីផ្ទាល់
ឈួក វន្នី (កើតឆ្នាំ ១៩៥៧) មកពីខេត្តកំពង់ចាម
"ដូចអ្នករស់នៅទីក្រុងទាំងអស់ដែរខ្មែរក្រហមបានបង្ខំខ្ញុំឱ្យចាកចេញពីរាជធានីភ្នំពេញក្នុងខែមេសាឆ្នាំ ១៩៧៥ ខ្ញុំបានឃើញសាកសពជាច្រើននៅតាមផ្លូវទៅជំរុំការងារ។ នៅទីនោះខ្ញុំបានរៀបការដោយបង្ខំនៅទីនោះខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាខ្ញុំស្ថិតនៅក្នុងរបបខ្មៅងងឹត។ គ្រប់ទីកន្លែងដែលខ្ញុំរត់ទៅខ្ញុំនឹងត្រូវស្លាប់” ។
"ដូចអ្នករស់នៅទីក្រុងទាំងអស់ដែរខ្មែរក្រហមបានបង្ខំខ្ញុំឱ្យចាកចេញពីរាជធានីភ្នំពេញក្នុងខែមេសាឆ្នាំ ១៩៧៥ ខ្ញុំបានឃើញសាកសពជាច្រើននៅតាមផ្លូវទៅជំរុំការងារ។ នៅទីនោះខ្ញុំបានរៀបការដោយបង្ខំនៅទីនោះខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថាខ្ញុំស្ថិតនៅក្នុងរបបខ្មៅងងឹត។ គ្រប់ទីកន្លែងដែលខ្ញុំរត់ទៅខ្ញុំនឹងត្រូវស្លាប់” ។
អ៊ា គឹមស្រ៊ុន (កើតឆ្នាំ ១៩៥៥) មកពីខេត្តកណ្តាល៖
“ ខ្ញុំមានបងប្អូនបួននាក់; ពីរនាក់បានស្លាប់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហមព្រមទាំងឪពុកម្តាយ។ ខ្ញុំមិនដឹងថាត្រូវបរិយាយបង្ហាញពីភាពអត់ឃ្លានរបស់ខ្ញុំនៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមបែបណាទេ។ ខ្ញុំបានបួងសួងជារៀងរាល់ថ្ងៃ សង្ឃឹមថាខ្ញុំអាចទទួលបានអាហារបន្ថែម” ។
“ ខ្ញុំមានបងប្អូនបួននាក់; ពីរនាក់បានស្លាប់ក្នុងរបបខ្មែរក្រហមព្រមទាំងឪពុកម្តាយ។ ខ្ញុំមិនដឹងថាត្រូវបរិយាយបង្ហាញពីភាពអត់ឃ្លានរបស់ខ្ញុំនៅក្នុងសម័យខ្មែរក្រហមបែបណាទេ។ ខ្ញុំបានបួងសួងជារៀងរាល់ថ្ងៃ សង្ឃឹមថាខ្ញុំអាចទទួលបានអាហារបន្ថែម” ។
ខាំ នីវណ្ណ (កើតឆ្នាំ ១៩៦៣) មកពីខេត្តស្ទឹងត្រែង៖
“ ទាហានខ្មែរក្រហមបានផ្តួលរំលំ លន់ណុលនៅឆ្នាំ ១៩៧៥ ។ ពួកគេបានដណ្តើមយកទីក្រុងភ្នំពេញ និងជម្លៀសប្រជាជនរបស់ខ្លួន។ គ្រួសារត្រូវបានបែកបាក់។ ខ្មែរក្រហមស្អប់មនុស្សដែលមានការអប់រំឬអ្នករស់នៅទីក្រុង និងបានបានសម្លាប់ពួកគេ”
“ ទាហានខ្មែរក្រហមបានផ្តួលរំលំ លន់ណុលនៅឆ្នាំ ១៩៧៥ ។ ពួកគេបានដណ្តើមយកទីក្រុងភ្នំពេញ និងជម្លៀសប្រជាជនរបស់ខ្លួន។ គ្រួសារត្រូវបានបែកបាក់។ ខ្មែរក្រហមស្អប់មនុស្សដែលមានការអប់រំឬអ្នករស់នៅទីក្រុង និងបានបានសម្លាប់ពួកគេ”
ខាន់ សុផាន់ (កើតឆ្នាំ ១៩៦១) មកពីខេត្តស្ទឹងត្រែង៖
៖“ បងប្រុសច្បងរបស់ខ្ញុំគឺជាទាហានខ្មែរក្រហម។ តែនោះមិនបានជួយរារាំងការស្លាប់របស់ប្អូនស្រីខ្ញុំទេ។ ខ្ញុំបានឃើញពីរបៀបដែលឪពុកខ្ញុំត្រូវបានគេចងហើយយកទៅសម្លាប់។ នៅពេលនោះខ្ញុំដឹងថាគាត់នឹងមិនត្រលប់មកវិញទេ”
៖“ បងប្រុសច្បងរបស់ខ្ញុំគឺជាទាហានខ្មែរក្រហម។ តែនោះមិនបានជួយរារាំងការស្លាប់របស់ប្អូនស្រីខ្ញុំទេ។ ខ្ញុំបានឃើញពីរបៀបដែលឪពុកខ្ញុំត្រូវបានគេចងហើយយកទៅសម្លាប់។ នៅពេលនោះខ្ញុំដឹងថាគាត់នឹងមិនត្រលប់មកវិញទេ”
ស៊ុន ទូច (កើតឆ្នាំ ១៩៦៦) មកពីខេត្តតាកែវ៖
>“ បេះដូងខ្ញុំឆេះនៅពេលណាដែលខ្ញុំគិតអំពីរបបប៉ុលពត។ ខ្ញុំស្ទើរតែបាត់បង់គ្រួសារទាំងមូល។ ក្មួយស្រីនិងក្មួយប្រុសខ្ញុំត្រូវបានគេសម្លាប់ដូចជាសត្វធាតុ។ ពូខ្ញុំជាជនជាតិម៉ូស្លីម។ គាត់ត្រូវបានគេបង្អត់អាហាររហូតដល់ស្លាប់ដោយសារតែសាសនារបស់គាត់ "
>“ បេះដូងខ្ញុំឆេះនៅពេលណាដែលខ្ញុំគិតអំពីរបបប៉ុលពត។ ខ្ញុំស្ទើរតែបាត់បង់គ្រួសារទាំងមូល។ ក្មួយស្រីនិងក្មួយប្រុសខ្ញុំត្រូវបានគេសម្លាប់ដូចជាសត្វធាតុ។ ពូខ្ញុំជាជនជាតិម៉ូស្លីម។ គាត់ត្រូវបានគេបង្អត់អាហាររហូតដល់ស្លាប់ដោយសារតែសាសនារបស់គាត់ "
ប៊ីត លន់ (កើតនៅឆ្នាំ ១៩៥៣) មកពីខេត្តព្រៃវែង៖
“ ខ្ញុំត្រូវបានចាត់តាំងឱ្យទៅនៅ“ កងចល័ត” ។ យើងត្រូវសាងសង់បណ្តាញស្រោចស្រព និងទំនប់ទឹក ១០ ម៉ែត្រក្នុងមួយថ្ងៃ។ វាពិតជាពិបាកចិត្តណាស់។ នៅរដូវភ្លៀងយើងក៏ត្រូវធ្វើស្រែដែរ។ ប្រសិនបើយើងមិនបានបំពេញកូតារបស់យើងទេយើងនឹងបាត់ខ្លួនក្នុងរយៈពេលពីរទៅបីថ្ងៃទៀត” ។
“ ខ្ញុំត្រូវបានចាត់តាំងឱ្យទៅនៅ“ កងចល័ត” ។ យើងត្រូវសាងសង់បណ្តាញស្រោចស្រព និងទំនប់ទឹក ១០ ម៉ែត្រក្នុងមួយថ្ងៃ។ វាពិតជាពិបាកចិត្តណាស់។ នៅរដូវភ្លៀងយើងក៏ត្រូវធ្វើស្រែដែរ។ ប្រសិនបើយើងមិនបានបំពេញកូតារបស់យើងទេយើងនឹងបាត់ខ្លួនក្នុងរយៈពេលពីរទៅបីថ្ងៃទៀត” ។
ចាវ នី (កើតនៅឆ្នាំ ១៩៥៣) មកពីខេត្តមាត់ជ្រូក៖
"ពូខ្ញុំ និងបងប្អូនបានច្បាំងនៅក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលកម្ពុជា មុនការប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម។ ខ្ញុំបានធ្វើការយ៉ាងលំបាកនៅវាលស្រែ។ ខ្ញុំត្រូវលួចអាហារ ដើម្បីចិញ្ចឹមគ្រួសារខ្ញុំ។ គ្មានថ្នាំទេ។ មនុស្សនៅជុំវិញខ្ញុំបានបាត់ខ្លួនជារៀងរាល់ថ្ងៃ” ។
"ពូខ្ញុំ និងបងប្អូនបានច្បាំងនៅក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលកម្ពុជា មុនការប្រល័យពូជសាសន៍ខ្មែរក្រហម។ ខ្ញុំបានធ្វើការយ៉ាងលំបាកនៅវាលស្រែ។ ខ្ញុំត្រូវលួចអាហារ ដើម្បីចិញ្ចឹមគ្រួសារខ្ញុំ។ គ្មានថ្នាំទេ។ មនុស្សនៅជុំវិញខ្ញុំបានបាត់ខ្លួនជារៀងរាល់ថ្ងៃ” ។
ជៀប សយ (កើតឆ្នាំ ១៩៤៧) មកពីខេត្តកំពង់ឆ្នាំង៖
"ខ្ញុំបានរៀបការមានកូនពីរនាក់មុនរបបប៉ុលពត។ កូនទី ១ របស់ខ្ញុំបានស្លាប់ប្តីខ្ញុំបងប្រុសខ្ញុំនិងបងប្អូនស្រីបីនាក់ទៀតមិនបានរួចជីវិតទេ។ កុមារបានក្លាយជាទាហានកុមារ ពួកគេបានប្រឆាំងនឹងឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេ»។
"ខ្ញុំបានរៀបការមានកូនពីរនាក់មុនរបបប៉ុលពត។ កូនទី ១ របស់ខ្ញុំបានស្លាប់ប្តីខ្ញុំបងប្រុសខ្ញុំនិងបងប្អូនស្រីបីនាក់ទៀតមិនបានរួចជីវិតទេ។ កុមារបានក្លាយជាទាហានកុមារ ពួកគេបានប្រឆាំងនឹងឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេ»។
ចៀន សៅ (កើតឆ្នាំ ១៩៥៤) មកពីខេត្តកំពង់ឆ្នាំង៖
“ ខ្ញុំចងចាំអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំរបស់ខ្ញុំនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។ កម្មាភិបាលបានជ្រើសរើសប្រពន្ធឲ្យខ្ញុំ។ គូស្វាមីភរិយាចំនួន ៣០ គូបានរៀបការក្នុងយប់តែមួយ រួមទាំងបងប្រុសជីដូនមួយ និងមីងរបស់ខ្ញុំ។ ពួកគេមិនហៅវាថា“ អាពាហ៍ពិពាហ៍” ទេប៉ុន្តែជាពលីកម្ម” ។
“ ខ្ញុំចងចាំអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយបង្ខំរបស់ខ្ញុំនៅក្នុងរបបខ្មែរក្រហម។ កម្មាភិបាលបានជ្រើសរើសប្រពន្ធឲ្យខ្ញុំ។ គូស្វាមីភរិយាចំនួន ៣០ គូបានរៀបការក្នុងយប់តែមួយ រួមទាំងបងប្រុសជីដូនមួយ និងមីងរបស់ខ្ញុំ។ ពួកគេមិនហៅវាថា“ អាពាហ៍ពិពាហ៍” ទេប៉ុន្តែជាពលីកម្ម” ។
សុះម៉ាត់ (កើតឆ្នាំ ១៩៦៤) មកពីខេត្តត្បូងឃ្មុំ៖
"ខ្ញុំជាម្តាយមានកូន ១៣ នាក់។ បន្ទាប់មកកូនខ្ញុំ ៧ នាក់បានស្លាប់។ នៅក្នុងកងការងារ យើងត្រូវធ្វើការពីម៉ោង ៦ ព្រឹកដល់ម៉ោង ១១ យប់ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ មានបបរតែបន្តិចបន្តួច។ មនុស្សជាច្រើនបានស្លាប់ដោយគ្មានមូលហេតុ” ។
"ខ្ញុំជាម្តាយមានកូន ១៣ នាក់។ បន្ទាប់មកកូនខ្ញុំ ៧ នាក់បានស្លាប់។ នៅក្នុងកងការងារ យើងត្រូវធ្វើការពីម៉ោង ៦ ព្រឹកដល់ម៉ោង ១១ យប់ជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ មានបបរតែបន្តិចបន្តួច។ មនុស្សជាច្រើនបានស្លាប់ដោយគ្មានមូលហេតុ” ។
អ៊ាមយ៉េន (កើតឆ្នាំ ១៩៦៨) មកពីខេត្តតាកែវ
"នៅក្នុងកងការងារ មនុស្សធំនិងកុមាររស់នៅដាច់ដោយឡែកពីគ្នាក្នុងរបបខ្មែរក្រហមខ្ញុំត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យទៅជួបឪពុកម្តាយខ្ញុំតែពីរបីដងប៉ុណ្ណោះ ខ្ញុំបានលួចអាហារហើយត្រូវគេធ្វើទារុណកម្ម។ នេះខ្ញុំមិនអាចដោះស្រាយការឈឺចាប់នេះបានទេ។ រាងកាយរបស់ខ្ញុំនៅមានស្លាកស្នាមដល់សព្វថ្ងៃ”
"នៅក្នុងកងការងារ មនុស្សធំនិងកុមាររស់នៅដាច់ដោយឡែកពីគ្នាក្នុងរបបខ្មែរក្រហមខ្ញុំត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យទៅជួបឪពុកម្តាយខ្ញុំតែពីរបីដងប៉ុណ្ណោះ ខ្ញុំបានលួចអាហារហើយត្រូវគេធ្វើទារុណកម្ម។ នេះខ្ញុំមិនអាចដោះស្រាយការឈឺចាប់នេះបានទេ។ រាងកាយរបស់ខ្ញុំនៅមានស្លាកស្នាមដល់សព្វថ្ងៃ”
អែល ផាស (កើតឆ្នាំ ១៩៦៦) មកពីខេត្តត្បូងឃ្មុំ៖
"ការទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់អាមេរិកបានបង្ខំប្រជាជនកម្ពុជាចេញពីភូមិរបស់ពួកគេ។ បន្ទាប់មកខ្មែរក្រហមបានៃម្លៀសប្រជាជនពីទីក្រុងហើយយើងត្រូវបានគេបញ្ជូនត្រឡប់ទៅជនបទវិញ។ ខ្ញុំកាត់សក់ខ្លី។ ខ្ញុំត្រូវបង្ខំអោយធ្វើការ និងលួចអាហារដើម្បីរស់” ។
"ការទម្លាក់គ្រាប់បែករបស់អាមេរិកបានបង្ខំប្រជាជនកម្ពុជាចេញពីភូមិរបស់ពួកគេ។ បន្ទាប់មកខ្មែរក្រហមបានៃម្លៀសប្រជាជនពីទីក្រុងហើយយើងត្រូវបានគេបញ្ជូនត្រឡប់ទៅជនបទវិញ។ ខ្ញុំកាត់សក់ខ្លី។ ខ្ញុំត្រូវបង្ខំអោយធ្វើការ និងលួចអាហារដើម្បីរស់” ។
គង់ស៊ីណែត (កើតឆ្នាំ ១៩៦៨) មកពីខេត្តកំពង់ឆ្នាំង
ខ្ញុំបានស្នាក់នៅជាមួយជីដូនជីតារបស់ខ្ញុំដោយសារឪពុកម្តាយខ្ញុំធ្វើការឆ្ងាយពីផ្ទះ។ នៅពេលពួកគេត្រឡប់មកវិញឪពុកខ្ញុំត្រូវបានគេយកទៅសម្លាប់ចោល។ ខ្ញុំបានរត់ជាមួយម្តាយខ្ញុំ; យើងបានឃើញសាកសពជាច្រើនកំពុងធ្វើដំណើរទៅកាន់ទីសុវត្ថិភាព»។
ខ្ញុំបានស្នាក់នៅជាមួយជីដូនជីតារបស់ខ្ញុំដោយសារឪពុកម្តាយខ្ញុំធ្វើការឆ្ងាយពីផ្ទះ។ នៅពេលពួកគេត្រឡប់មកវិញឪពុកខ្ញុំត្រូវបានគេយកទៅសម្លាប់ចោល។ ខ្ញុំបានរត់ជាមួយម្តាយខ្ញុំ; យើងបានឃើញសាកសពជាច្រើនកំពុងធ្វើដំណើរទៅកាន់ទីសុវត្ថិភាព»។
មុយវួចលាង () មកពីខេត្តកណ្តាល
"ខ្ញុំបានរៀបការមុនពេលប៉ុលពតឡើងកាន់អំណាចខ្មែរក្រហមបានបង្ខំខ្ញុំឱ្យរៀបការម្តងទៀត។ យើងគ្មានបាយហូបទេដើម្បីរស់រានមានជីវិតពីការ បង្ខំឲ្យ ធ្វើការ ខ្ញុំហូបអ្វីដែលយើងរកបាន ឬលួចបើមានឱកាស។ យើងអាចត្រូវគេសម្លាប់ដោយសារសកម្មភាពទាំងនេះដោយងាយ” ។
"ខ្ញុំបានរៀបការមុនពេលប៉ុលពតឡើងកាន់អំណាចខ្មែរក្រហមបានបង្ខំខ្ញុំឱ្យរៀបការម្តងទៀត។ យើងគ្មានបាយហូបទេដើម្បីរស់រានមានជីវិតពីការ បង្ខំឲ្យ ធ្វើការ ខ្ញុំហូបអ្វីដែលយើងរកបាន ឬលួចបើមានឱកាស។ យើងអាចត្រូវគេសម្លាប់ដោយសារសកម្មភាពទាំងនេះដោយងាយ” ។
ពៅលីម () មកពីខេត្តកណ្តាល)៖
“ ខ្មែរក្រហមស្អប់យើងជនជាតិចាម (មូស្លីម) ។ ទាហានកាត់សក់ខ្ញុំដោយប្រើម៉ាស៊ីនកាត់សាច់។ យើងមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យយំទេទោះបីយើងត្រូវគេរំលោភបំពានក៏ដោយ។ យើងត្រូវគេស្រែកហើយធ្វើបាបជាងឆ្កែទៅទៀត”
“ ខ្មែរក្រហមស្អប់យើងជនជាតិចាម (មូស្លីម) ។ ទាហានកាត់សក់ខ្ញុំដោយប្រើម៉ាស៊ីនកាត់សាច់។ យើងមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យយំទេទោះបីយើងត្រូវគេរំលោភបំពានក៏ដោយ។ យើងត្រូវគេស្រែកហើយធ្វើបាបជាងឆ្កែទៅទៀត”
ហុងសាវ៉ាត (កើតឆ្នាំ ១៩៦៥) មកពីខេត្តកណ្តាល
“ ឪពុកខ្ញុំជាជនជាតិដើមភាគតិចព្នងដែលគាំទ្រប៉ុលពត។ ខ្មែរក្រហមបានបង្រៀនយើងពីរបៀបសម្លាប់“ សត្រូវរបស់អង្គការ” ។ បើខ្ញុំមិនសម្លាប់អ្នកផ្សេងទេគេនឹងសម្លាប់ខ្ញុំហើយ” ។
“ ឪពុកខ្ញុំជាជនជាតិដើមភាគតិចព្នងដែលគាំទ្រប៉ុលពត។ ខ្មែរក្រហមបានបង្រៀនយើងពីរបៀបសម្លាប់“ សត្រូវរបស់អង្គការ” ។ បើខ្ញុំមិនសម្លាប់អ្នកផ្សេងទេគេនឹងសម្លាប់ខ្ញុំហើយ” ។
ខៀវ សារ៉ាត់ (កើតឆ្នាំ ១៩៥៣) មកពីខេត្តកណ្តាល
ខ្ញុំបានច្បាំងនៅក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលពីឆ្នាំ ១៩៧៣ ។ នៅពេលដែលខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាច យើងបានជួបសុបិន្តអាក្រក់។ ទោះបីជាខ្ញុំឈឺធ្ងន់ក៏ដោយ ក៏ខិតខំធ្វើការឪពុកខ្ញុំស្លាប់ដោយសារអត់អាហារ។ មនុស្សជាច្រើននៅជុំវិញយើងបានស្លាប់” ។
ខ្ញុំបានច្បាំងនៅក្នុងសង្គ្រាមស៊ីវិលពីឆ្នាំ ១៩៧៣ ។ នៅពេលដែលខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាច យើងបានជួបសុបិន្តអាក្រក់។ ទោះបីជាខ្ញុំឈឺធ្ងន់ក៏ដោយ ក៏ខិតខំធ្វើការឪពុកខ្ញុំស្លាប់ដោយសារអត់អាហារ។ មនុស្សជាច្រើននៅជុំវិញយើងបានស្លាប់” ។
គង់ គិមសាន (កើតឆ្នាំ ១៩៥០) មកពីខេត្តក្រុច
"នៅពេលដែលខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាចគ្រប់គ្នាត្រូវបានគេបង្ខំឱ្យធ្វើការនៅវាលស្រែ។ ខ្ញុំបានបែកពីម្តាយខ្ញុំ។ ខ្ញុំបានក្លាយជាទាហានខ្មែរក្រហម។ ខ្ញុំពាក់ឯកសណ្ឋានរបស់ខ្ញុំរហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៧៩” ។
"នៅពេលដែលខ្មែរក្រហមឡើងកាន់អំណាចគ្រប់គ្នាត្រូវបានគេបង្ខំឱ្យធ្វើការនៅវាលស្រែ។ ខ្ញុំបានបែកពីម្តាយខ្ញុំ។ ខ្ញុំបានក្លាយជាទាហានខ្មែរក្រហម។ ខ្ញុំពាក់ឯកសណ្ឋានរបស់ខ្ញុំរហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៧៩” ។
លី សារិទ្ធ (កើតឆ្នាំ ១៩៥៥) មកពីខេត្តកំពង់ចាម ៖
“ ឪពុករបស់ខ្ញុំត្រូវបានគេសន្មតថាជាជនជាតិវៀតណាម។ ខ្ញុំមិនបាន លឺអ្វីឡើយក្រៅពី ការដែលទាហានខ្មែរក្រហមបានយកគាត់ទៅធ្វើជាអ្នកអប់រំ។ ខ្ញុំមានអាហារតិចតួចពីរពេលក្នុងមួយថ្ងៃខណៈពេលដែលខ្ញុំកំពុងធ្វើការយ៉ាងខ្លាំងដើម្បីសាងសង់ទំនប់នេះ។ មិនមានព្រះសង្ឃឬវត្តអារាមនោះទេ។ យើងត្រូវប្រឹងប្រែងធ្វើការបើមិនដូច្នេះទេយើងនឹងត្រូវគេសម្លាប់។ ខ្ញុំបានបាត់បង់ជីតារបស់ខ្ញុំ។
“ ឪពុករបស់ខ្ញុំត្រូវបានគេសន្មតថាជាជនជាតិវៀតណាម។ ខ្ញុំមិនបាន លឺអ្វីឡើយក្រៅពី ការដែលទាហានខ្មែរក្រហមបានយកគាត់ទៅធ្វើជាអ្នកអប់រំ។ ខ្ញុំមានអាហារតិចតួចពីរពេលក្នុងមួយថ្ងៃខណៈពេលដែលខ្ញុំកំពុងធ្វើការយ៉ាងខ្លាំងដើម្បីសាងសង់ទំនប់នេះ។ មិនមានព្រះសង្ឃឬវត្តអារាមនោះទេ។ យើងត្រូវប្រឹងប្រែងធ្វើការបើមិនដូច្នេះទេយើងនឹងត្រូវគេសម្លាប់។ ខ្ញុំបានបាត់បង់ជីតារបស់ខ្ញុំ។
លោកសុំ ប៊ុនឈឿន(កើតឆ្នាំ ១៩៥៣) មកពីខេត្តកំពង់ឆ្នាំង៖
“ ខ្ញុំធ្វើការចាប់ពីម៉ោង ៦៖៣០ ព្រឹកដល់ ១១ ព្រឹក រួចត្រឡប់ទៅធ្វើការម្តងទៀតរហូតដល់ម៉ោង ៥ ល្ងាច។ ក្រោយមកខ្ញុំចាប់ផ្តើមធ្វើការម្តងទៀតចាប់ពីម៉ោង ៦ ល្ងាចរហូតដល់ម៉ោង ១០ យប់។ ខ្ញុំមានតែបបរតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។ គ្រួសារបងប្អូនប្រុសរបស់ខ្ញុំទាំងពីរត្រូវបានសម្លាប់។
“ ខ្ញុំធ្វើការចាប់ពីម៉ោង ៦៖៣០ ព្រឹកដល់ ១១ ព្រឹក រួចត្រឡប់ទៅធ្វើការម្តងទៀតរហូតដល់ម៉ោង ៥ ល្ងាច។ ក្រោយមកខ្ញុំចាប់ផ្តើមធ្វើការម្តងទៀតចាប់ពីម៉ោង ៦ ល្ងាចរហូតដល់ម៉ោង ១០ យប់។ ខ្ញុំមានតែបបរតិចតួចប៉ុណ្ណោះ។ គ្រួសារបងប្អូនប្រុសរបស់ខ្ញុំទាំងពីរត្រូវបានសម្លាប់។
ឈុំ អឿន () ខេត្តកំពង់ធំ។
“ ឪពុកខ្ញុំ និងខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយចលនាកុម្មុយនិស្តនៅឆ្នាំ ១៩៦៩ ។ ខ្មែរក្រហមបានសន្យាថានឹងមានភាពរុងរឿង និងសមភាពដល់ពួកយើងជាកសិករធម្មតា។ ខ្ញុំបានបែកគ្នាពីប្តីខ្ញុំ។ខ្ញុំស្ទើរតែគ្មានអាហារដើម្បីចិញ្ចឹមកូនខ្ញុំ។ នៅពេលយួនចូលមកដល់យើងបានភៀសខ្លួនទៅប្រទេសថៃ។
“ ឪពុកខ្ញុំ និងខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយចលនាកុម្មុយនិស្តនៅឆ្នាំ ១៩៦៩ ។ ខ្មែរក្រហមបានសន្យាថានឹងមានភាពរុងរឿង និងសមភាពដល់ពួកយើងជាកសិករធម្មតា។ ខ្ញុំបានបែកគ្នាពីប្តីខ្ញុំ។ខ្ញុំស្ទើរតែគ្មានអាហារដើម្បីចិញ្ចឹមកូនខ្ញុំ។ នៅពេលយួនចូលមកដល់យើងបានភៀសខ្លួនទៅប្រទេសថៃ។
ម៉ែនសារឿន (កើតឆ្នាំ ១៩៣៥)៖
"ខ្ញុំមានបងប្រុស ៤ នាក់ និងបងស្រី ៤ នាក់។ បងប្រុសរបស់ខ្ញុំគឺជាទាហានខ្មែរក្រហម។ តែវាមិនបានជួយគ្រួសារខ្ញុំទេ សាច់ញាតិខ្ញុំស្ទើរតែទាំងអស់បានស្លាប់។ ខ្ញុំត្រូវធ្វើការ ពិបាករាល់ថ្ងៃដោយគ្មានអាហារគ្រប់គ្រាន់។ កូនរបស់ខ្ញុំមិនអាចទៅសាលារៀនបានទេ ពួកគេត្រូវធ្វើការនៅកងកុមារ” ។
"ខ្ញុំមានបងប្រុស ៤ នាក់ និងបងស្រី ៤ នាក់។ បងប្រុសរបស់ខ្ញុំគឺជាទាហានខ្មែរក្រហម។ តែវាមិនបានជួយគ្រួសារខ្ញុំទេ សាច់ញាតិខ្ញុំស្ទើរតែទាំងអស់បានស្លាប់។ ខ្ញុំត្រូវធ្វើការ ពិបាករាល់ថ្ងៃដោយគ្មានអាហារគ្រប់គ្រាន់។ កូនរបស់ខ្ញុំមិនអាចទៅសាលារៀនបានទេ ពួកគេត្រូវធ្វើការនៅកងកុមារ” ។
ខូវហ៊ី (កើតឆ្នាំ ១៩៥៣)៖
"ខ្ញុំបានឈប់រៀនដោយសារសង្គ្រាមស៊ីវិល។ ឪពុកម្តាយខ្ញុំជាកសិករ ប៉ុន្តែខ្ញុំបានក្លាយជាទាហាន។ ខ្ញុំបានតស៊ូជាមួយខ្មែរក្រហមយ៉ាងខ្លាំងប្រឆាំងនឹងការឈ្លានពានរបស់វៀតណាមនៅទីបំផុត យើងបានចាញ់ហើយខ្ញុំបានបាត់បង់ជើងម្ងាង” ។
"ខ្ញុំបានឈប់រៀនដោយសារសង្គ្រាមស៊ីវិល។ ឪពុកម្តាយខ្ញុំជាកសិករ ប៉ុន្តែខ្ញុំបានក្លាយជាទាហាន។ ខ្ញុំបានតស៊ូជាមួយខ្មែរក្រហមយ៉ាងខ្លាំងប្រឆាំងនឹងការឈ្លានពានរបស់វៀតណាមនៅទីបំផុត យើងបានចាញ់ហើយខ្ញុំបានបាត់បង់ជើងម្ងាង” ។
ង៉ែតផានី () មកពីខេត្តកំពត)៖
"កាលខ្ញុំនៅក្មេងខ្ញុំបានរស់នៅជាមួយឪពុកម្តាយខ្ញុំ។ ក្នុងសម័យសម្តេចសីហនុយើងក្រណាស់ខ្ញុំត្រូវឈប់រៀនដើម្បីជួយឪពុកម្តាយខ្ញុំ។ នៅពេលដែលឧត្តមសេនីយ៍លន់នល់ឡើងកាន់អំណាចសង្គ្រាមស៊ីវិលកាន់តែខ្លាំងឡើងឪពុកម្តាយរបស់ខ្ញុំបានភៀសខ្លួនទៅព្រៃដើម្បីចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហម” ។
"កាលខ្ញុំនៅក្មេងខ្ញុំបានរស់នៅជាមួយឪពុកម្តាយខ្ញុំ។ ក្នុងសម័យសម្តេចសីហនុយើងក្រណាស់ខ្ញុំត្រូវឈប់រៀនដើម្បីជួយឪពុកម្តាយខ្ញុំ។ នៅពេលដែលឧត្តមសេនីយ៍លន់នល់ឡើងកាន់អំណាចសង្គ្រាមស៊ីវិលកាន់តែខ្លាំងឡើងឪពុកម្តាយរបស់ខ្ញុំបានភៀសខ្លួនទៅព្រៃដើម្បីចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហម” ។
រស់ភឿង () មកពីខេត្តកណ្តាល)
ខ្ញុំបានរៀនរហូតដល់ថ្នាក់ទី ៤ ខ្ញុំត្រូវបានបង្គាប់អោយចូលក្នុងជួរយោធាហើយបានបែកគ្នាពីឪពុកម្តាយខ្ញុំ។ ខ្ញុំមិនដែលឃើញពួកគាត់ទៀតទេ។ ក្នុងកំឡុងពេលប្រយុទ្ធគ្នាខ្ញុំបានរងរបួសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ សំណាងណាស់ដែលនៅមានជីវិត។ មានសមមិត្តជាច្រើនទៀតត្រូវបានសម្លាប់” ។
ខ្ញុំបានរៀនរហូតដល់ថ្នាក់ទី ៤ ខ្ញុំត្រូវបានបង្គាប់អោយចូលក្នុងជួរយោធាហើយបានបែកគ្នាពីឪពុកម្តាយខ្ញុំ។ ខ្ញុំមិនដែលឃើញពួកគាត់ទៀតទេ។ ក្នុងកំឡុងពេលប្រយុទ្ធគ្នាខ្ញុំបានរងរបួសយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ។ សំណាងណាស់ដែលនៅមានជីវិត។ មានសមមិត្តជាច្រើនទៀតត្រូវបានសម្លាប់” ។
(អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបប៉ុលពតនៅខេត្តមណ្ឌលគិរី)
ជនរងគ្រោះទី ១៖ កាលខ្ញុំនៅក្មេង កម្ពុជាត្រូវបានគេទម្លាក់គ្រាប់បែក។ ប្រជាជនព្រួយបារម្ភថាពួកគេអាចស្លាប់។ ខ្មែរក្រហមបានមកដល់ហើយបានជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុង។ មនុស្សជាច្រើនអត់អាហាររហូតដល់ស្លាប់។ យើងបានធ្វើការជារៀងរាល់ថ្ងៃដោយគ្មានសម្រាក។
ជនរងគ្រោះទី ១៖ កាលខ្ញុំនៅក្មេង កម្ពុជាត្រូវបានគេទម្លាក់គ្រាប់បែក។ ប្រជាជនព្រួយបារម្ភថាពួកគេអាចស្លាប់។ ខ្មែរក្រហមបានមកដល់ហើយបានជម្លៀសប្រជាជនចេញពីទីក្រុង។ មនុស្សជាច្រើនអត់អាហាររហូតដល់ស្លាប់។ យើងបានធ្វើការជារៀងរាល់ថ្ងៃដោយគ្មានសម្រាក។
(អ្នករស់រានមានជីវិតពីរបបប៉ុលពតនៅខេត្តរតនគិរី)
យ៉េន ដុល (កើតឆ្នាំ ១៩៤៣) មកពីខេត្តតាកែវ
"ខ្ញុំមកពីគ្រួសារក្រីក្រ។ កុមារភាពរបស់ខ្ញុំមានការលំបាកខ្លាំង។ ខ្ញុំស្ទើរតែគ្មានការអប់រំ។ ខ្ញុំទើបតែបញ្ចប់ថ្នាក់ទី ១ នៅសាលាបន្ទាប់មកខ្ញុំស្ម័គ្រចិត្តចូលរួមជាមួយខ្មែរ ចលនាក្រហមខ្ញុំមានបងប្អូន ៥ នាក់ប៉ុន្តែពួកគេទាំងអស់ត្រូវបានសម្លាប់” ។
"ខ្ញុំមកពីគ្រួសារក្រីក្រ។ កុមារភាពរបស់ខ្ញុំមានការលំបាកខ្លាំង។ ខ្ញុំស្ទើរតែគ្មានការអប់រំ។ ខ្ញុំទើបតែបញ្ចប់ថ្នាក់ទី ១ នៅសាលាបន្ទាប់មកខ្ញុំស្ម័គ្រចិត្តចូលរួមជាមួយខ្មែរ ចលនាក្រហមខ្ញុំមានបងប្អូន ៥ នាក់ប៉ុន្តែពួកគេទាំងអស់ត្រូវបានសម្លាប់” ។
យិន សុផាត () ៖
"ក្នុងកំឡុងពេលសង្គ្រាមស៊ីវិលខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហម។ ទោះបីជាខ្ញុំជាស្ត្រីក៏ដោយយើងត្រូវធ្វើការយ៉ាងខ្លាំង។ នៅពេលដែលយួនចូលមកខ្ញុំបានភៀសខ្លួនទៅព្រៃជាមួយមិត្តខ្ញុំ។ យើងឈឺធ្ងន់ ហើយឃ្លានខ្លាំង។ ទីបំផុតកាកបាទក្រហមបានជួយយើងចូលទៅប្រទេសថៃ។ នៅក្នុងជំរុំជនភៀសខ្លួនមានអាហារនិងថ្នាំពេទ្យ” ។
"ក្នុងកំឡុងពេលសង្គ្រាមស៊ីវិលខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហម។ ទោះបីជាខ្ញុំជាស្ត្រីក៏ដោយយើងត្រូវធ្វើការយ៉ាងខ្លាំង។ នៅពេលដែលយួនចូលមកខ្ញុំបានភៀសខ្លួនទៅព្រៃជាមួយមិត្តខ្ញុំ។ យើងឈឺធ្ងន់ ហើយឃ្លានខ្លាំង។ ទីបំផុតកាកបាទក្រហមបានជួយយើងចូលទៅប្រទេសថៃ។ នៅក្នុងជំរុំជនភៀសខ្លួនមានអាហារនិងថ្នាំពេទ្យ” ។
ហុងហឿន () ពី៖
"ពេលខ្ញុំនៅក្មេងម្តាយខ្ញុំស្លាប់ខ្ញុំបានរស់នៅជាមួយឪពុកខ្ញុំគាត់បានអោយខ្ញុំមានប្តីទោះបីខ្ញុំនៅក្មេងក៏ដោយ។ នៅឆ្នាំ ១៩៧០-១៩៧២ គ្រួសារខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយ ចលនាខ្មែរក្រហម។ នៅពេលដែលយួនចូលមកក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៩ យើងបានភៀសខ្លួនទៅក្នុងព្រៃ ប្តីខ្ញុំនិងកូនខ្ញុំទាំងអស់បានស្លាប់។
"ពេលខ្ញុំនៅក្មេងម្តាយខ្ញុំស្លាប់ខ្ញុំបានរស់នៅជាមួយឪពុកខ្ញុំគាត់បានអោយខ្ញុំមានប្តីទោះបីខ្ញុំនៅក្មេងក៏ដោយ។ នៅឆ្នាំ ១៩៧០-១៩៧២ គ្រួសារខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយ ចលនាខ្មែរក្រហម។ នៅពេលដែលយួនចូលមកក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៩ យើងបានភៀសខ្លួនទៅក្នុងព្រៃ ប្តីខ្ញុំនិងកូនខ្ញុំទាំងអស់បានស្លាប់។
អ៊ុយ គីមលី () មកពីកោះកុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង)៖
"ខ្ញុំជានិស្សិតរហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៦៧ បន្ទាប់មកខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហម។ នៅពេលនេះខ្មែរក្រហមនិងកុម្មុយនិស្តយួននៅតែជាសម្ព័ន្ធមិត្ត។ គ្រូពេទ្យវៀតកុងបានបង្រៀនខ្ញុំឲ្យក្លាយជាគ្រូពេទ្យ” ។
"ខ្ញុំជានិស្សិតរហូតដល់ឆ្នាំ ១៩៦៧ បន្ទាប់មកខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហម។ នៅពេលនេះខ្មែរក្រហមនិងកុម្មុយនិស្តយួននៅតែជាសម្ព័ន្ធមិត្ត។ គ្រូពេទ្យវៀតកុងបានបង្រៀនខ្ញុំឲ្យក្លាយជាគ្រូពេទ្យ” ។
អ៉ឹត ប៊ុនរឿន () មកពីខេត្តរតនគីរី)៖
"គ្រួសារខ្ញុំក្រណាស់យើងមិនមានសត្វគោក្របីទេ។ ខ្ញុំមិនអាចជួយពួកគេរកប្រាក់បានទេព្រោះខ្ញុំនៅក្មេងពេក។ នៅសម័យខ្មែរក្រហម បង្ខំយើងឱ្យទៅទីជនបទ។ ពួកគេបានឱ្យខ្ញុំធ្វើការយ៉ាងលំបាកដែលខ្ញុំបានភៀសខ្លួនទៅព្រៃ” ។
"គ្រួសារខ្ញុំក្រណាស់យើងមិនមានសត្វគោក្របីទេ។ ខ្ញុំមិនអាចជួយពួកគេរកប្រាក់បានទេព្រោះខ្ញុំនៅក្មេងពេក។ នៅសម័យខ្មែរក្រហម បង្ខំយើងឱ្យទៅទីជនបទ។ ពួកគេបានឱ្យខ្ញុំធ្វើការយ៉ាងលំបាកដែលខ្ញុំបានភៀសខ្លួនទៅព្រៃ” ។
ព្រាប សារី (កើតឆ្នាំ ១៩៥០) មកពីខេត្តកំពត
"ខ្ញុំជាសិស្សពូកែកាលពីខ្ញុំនៅក្មេង។ ខ្ញុំធ្លាប់រស់នៅក្នុងព្រះវិហារដោយទទួលបានការអប់រំពីព្រះសង្ឃក្រោយមកខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយចលនាខ្មែរក្រហមនិង ខ្ញុំបានធ្វើការឱ្យមេស្រុកខ្មែរក្រហម។ ខ្ញុំបានក្លាយជាមេបញ្ជាការ។ នេះជារបៀបដែលខ្ញុំបានរួចជីវិត” ។
"ខ្ញុំជាសិស្សពូកែកាលពីខ្ញុំនៅក្មេង។ ខ្ញុំធ្លាប់រស់នៅក្នុងព្រះវិហារដោយទទួលបានការអប់រំពីព្រះសង្ឃក្រោយមកខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយចលនាខ្មែរក្រហមនិង ខ្ញុំបានធ្វើការឱ្យមេស្រុកខ្មែរក្រហម។ ខ្ញុំបានក្លាយជាមេបញ្ជាការ។ នេះជារបៀបដែលខ្ញុំបានរួចជីវិត” ។
ជូ សារុន (កើតឆ្នាំ ១៩៤៥) មកពីខេត្តកំពង់ធំ៖
"ខ្ញុំបានសិក្សាភាសាបារាំងតាំងពីខ្ញុំនៅក្មេង។ បន្ទាប់ពីខ្ញុំត្រូវបានគេជម្លៀសចេញពីទីក្រុងខ្មែរក្រហមបានផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលពិសេសដល់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំបានរៀនពីរបៀបធ្វើ ថ្នាំពេទ្យ។ នៅឆ្នាំ ១៩៧៩ ខ្ញុំបានតស៊ូជាមួយបងប្រុសខ្ញុំ។ គាត់ត្រូវគេសម្លាប់” ។
"ខ្ញុំបានសិក្សាភាសាបារាំងតាំងពីខ្ញុំនៅក្មេង។ បន្ទាប់ពីខ្ញុំត្រូវបានគេជម្លៀសចេញពីទីក្រុងខ្មែរក្រហមបានផ្តល់ការបណ្តុះបណ្តាលពិសេសដល់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំបានរៀនពីរបៀបធ្វើ ថ្នាំពេទ្យ។ នៅឆ្នាំ ១៩៧៩ ខ្ញុំបានតស៊ូជាមួយបងប្រុសខ្ញុំ។ គាត់ត្រូវគេសម្លាប់” ។
ណង សារឹម មកពីខេត្តកំពង់ស្ពឺ៖
"ឪពុកខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហមព្រោះគាត់ជាឧក្រិដ្ឋជនដែលគេតាមចាប់ខ្លួន។ ប្រាក់រង្វាន់ ២៥០០ រៀលបើចាប់គាត់បាន។ ដំបូងខ្ញុំមិនចង់ក្លាយជាទាហានក្រហមទេ ព្រោះខ្ញុំជាក្មេងស្រីប៉ុន្តែបន្ទាប់មកខ្ញុំបានផ្លាស់ប្តូរចិត្ត។
"ឪពុកខ្ញុំបានចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហមព្រោះគាត់ជាឧក្រិដ្ឋជនដែលគេតាមចាប់ខ្លួន។ ប្រាក់រង្វាន់ ២៥០០ រៀលបើចាប់គាត់បាន។ ដំបូងខ្ញុំមិនចង់ក្លាយជាទាហានក្រហមទេ ព្រោះខ្ញុំជាក្មេងស្រីប៉ុន្តែបន្ទាប់មកខ្ញុំបានផ្លាស់ប្តូរចិត្ត។
ជុំ វន (កើតឆ្នាំ ១៩៥៤) មកពីខេត្តកំពត
"ឪពុកខ្ញុំស្លាប់តាំងពីខ្ញុំនៅក្មេង។ ខ្ញុំបានជួយម្តាយខ្ញុំធ្វើស្រែ។ វាគឺជាពេលដែលសហរដ្ឋអាមេរិកចាប់ផ្តើមបំផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅកម្ពុជាដោយសម្ងាត់។ ខ្ញុំបានសំរេចចិត្ត ចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហមក្នុងនាមជាទាហាន។ ជាមធ្យម ៥០-៦០ នាក់នៃសមមិត្តរបស់ខ្ញុំបានស្លាប់ក្នុងមួយថ្ងៃនៅក្នុងការប្រយុទ្ធគ្នា” ។
"ឪពុកខ្ញុំស្លាប់តាំងពីខ្ញុំនៅក្មេង។ ខ្ញុំបានជួយម្តាយខ្ញុំធ្វើស្រែ។ វាគឺជាពេលដែលសហរដ្ឋអាមេរិកចាប់ផ្តើមបំផ្ទុះគ្រាប់បែកនៅកម្ពុជាដោយសម្ងាត់។ ខ្ញុំបានសំរេចចិត្ត ចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហមក្នុងនាមជាទាហាន។ ជាមធ្យម ៥០-៦០ នាក់នៃសមមិត្តរបស់ខ្ញុំបានស្លាប់ក្នុងមួយថ្ងៃនៅក្នុងការប្រយុទ្ធគ្នា” ។
ឡុងកេត (កើតឆ្នាំ ១៩៣៧) ពី៖
"ខ្ញុំបានក្លាយជាព្រះសង្ឃក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៩ ក្នុងកំឡុងសង្គ្រាមស៊ីវិលខ្ញុំបានឃើញការឈឺចាប់និងការស្លាប់ជាច្រើន។ ខ្ញុំបានសឹក ហើយបានចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហម .. អាវុធរបស់យើង រថក្រោះនិងគ្រាប់រំសេវត្រូវបាននាំចូលពីប្រទេសចិន។ នៅពេលវៀតណាមចូលមកខ្ញុំបានរត់គេចខ្លួន” ។
"ខ្ញុំបានក្លាយជាព្រះសង្ឃក្នុងឆ្នាំ ១៩៦៩ ក្នុងកំឡុងសង្គ្រាមស៊ីវិលខ្ញុំបានឃើញការឈឺចាប់និងការស្លាប់ជាច្រើន។ ខ្ញុំបានសឹក ហើយបានចូលរួមជាមួយខ្មែរក្រហម .. អាវុធរបស់យើង រថក្រោះនិងគ្រាប់រំសេវត្រូវបាននាំចូលពីប្រទេសចិន។ នៅពេលវៀតណាមចូលមកខ្ញុំបានរត់គេចខ្លួន” ។
ជិន រួន (កើតឆ្នាំ ១៩៤៩) មកពីខេត្តក្រចេះ
“ ទាំងឪពុកម្តាយខ្ញុំទាំងពីរបានស្លាប់។ ក្នុងនាមជាក្មេងកំព្រាខ្ញុំបានចូលរួមក្នុងការតស៊ូព្រោះខ្ញុំគិតថាវានឹងផ្តល់គោលបំណងជីវិតរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំបានជួបប្រទះការវាយឆ្មក់ជាច្រើននិងបានរងរបួសជាច្រើនដង។ ទោះយ៉ាងណាខ្ញុំមិនបោះបង់ការប្រយុទ្ធទេរហូតដល់ការបរាជ័យបស់ខ្មែរក្រហមនៅឆ្នាំ ១៩៧៩” ។
“ ទាំងឪពុកម្តាយខ្ញុំទាំងពីរបានស្លាប់។ ក្នុងនាមជាក្មេងកំព្រាខ្ញុំបានចូលរួមក្នុងការតស៊ូព្រោះខ្ញុំគិតថាវានឹងផ្តល់គោលបំណងជីវិតរបស់ខ្ញុំ។ ខ្ញុំបានជួបប្រទះការវាយឆ្មក់ជាច្រើននិងបានរងរបួសជាច្រើនដង។ ទោះយ៉ាងណាខ្ញុំមិនបោះបង់ការប្រយុទ្ធទេរហូតដល់ការបរាជ័យបស់ខ្មែរក្រហមនៅឆ្នាំ ១៩៧៩” ។
ឌីជេ ស្តី () ពី
"ខ្ញុំជាអ្នកសំដែងកុមារខ្មែរក្រហមច្រៀងចំរៀងឃោសនាក្នុងពិធីផ្សេងៗ។ ក្នុងទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ ខ្ញុំបានរៀនភាសារុស្ស៊ីដំបូងបន្ទាប់មកភាសាអង់គ្លេសខ្ញុំបានក្លាយជាអ្នករ៉េបដំបូងគេនៅកម្ពុជាដែលបានអប់រំមនុស្សជំនាន់ថ្មីអំពីខ្មែរក្រហម និងកេរដំណែលរបស់ពួកគេ” ។
"ខ្ញុំជាអ្នកសំដែងកុមារខ្មែរក្រហមច្រៀងចំរៀងឃោសនាក្នុងពិធីផ្សេងៗ។ ក្នុងទស្សវត្សរ៍ឆ្នាំ ១៩៨០ ខ្ញុំបានរៀនភាសារុស្ស៊ីដំបូងបន្ទាប់មកភាសាអង់គ្លេសខ្ញុំបានក្លាយជាអ្នករ៉េបដំបូងគេនៅកម្ពុជាដែលបានអប់រំមនុស្សជំនាន់ថ្មីអំពីខ្មែរក្រហម និងកេរដំណែលរបស់ពួកគេ” ។
សិល្បករខ្មែរនិយាយ
ជុំម៉ី () ពី៖
"ខ្ញុំគឺជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមមនុស្សប្រាំពីរនាក់ដែលនៅរស់រានមានជីវិតពីការជាប់ឃុំឃាំងក្នុងរបបខ្មែរក្រហមនៅក្នុងជំរំស -២១ ទួលស្លែងដែលអ្នកទោស ២០.០០០ នាក់ដែលភាគច្រើនជាជនជាតិខ្មែរត្រូវបានបញ្ជូនទៅប្រហារជីវិត។ ជាអតីតមេកានិចធ្វើការនៅភ្នំពេញ ខ្ញុំត្រូវបានគេនាំទៅពន្ធនាគារនៅថ្ងៃទី ២៨ ខែតុលាឆ្នាំ ១៩៧៨។ អស់រយៈពេល ១២ ថ្ងៃខ្ញុំត្រូវបានគេធ្វើទារុណកម្មព្រោះអ្នកសួរចម្លើយព្យាយាមធ្វើឱ្យខ្ញុំសារភាពថាបានធ្វើចារកម្មឱ្យអាមេរិក និងរុស្ស៊ី” ។
"ខ្ញុំគឺជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមមនុស្សប្រាំពីរនាក់ដែលនៅរស់រានមានជីវិតពីការជាប់ឃុំឃាំងក្នុងរបបខ្មែរក្រហមនៅក្នុងជំរំស -២១ ទួលស្លែងដែលអ្នកទោស ២០.០០០ នាក់ដែលភាគច្រើនជាជនជាតិខ្មែរត្រូវបានបញ្ជូនទៅប្រហារជីវិត។ ជាអតីតមេកានិចធ្វើការនៅភ្នំពេញ ខ្ញុំត្រូវបានគេនាំទៅពន្ធនាគារនៅថ្ងៃទី ២៨ ខែតុលាឆ្នាំ ១៩៧៨។ អស់រយៈពេល ១២ ថ្ងៃខ្ញុំត្រូវបានគេធ្វើទារុណកម្មព្រោះអ្នកសួរចម្លើយព្យាយាមធ្វើឱ្យខ្ញុំសារភាពថាបានធ្វើចារកម្មឱ្យអាមេរិក និងរុស្ស៊ី” ។
